- Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches]
- Vol: 1 Issue: 1
- "SEN OLMASAYDIN FELEKLERİ YARATMAZDIM" HADİS-İ KUDSİSİNİN KLASİK ŞİİRE YANSIMALARI...
"SEN OLMASAYDIN FELEKLERİ YARATMAZDIM" HADİS-İ KUDSİSİNİN KLASİK ŞİİRE YANSIMALARI
Authors : Ali Yildirim
Pages : 154-168
View : 32 | Download : 9
Publication Date : 2018-08-20
Article Type : Research
Abstract :Kudsi hadisler Hz. Peygamber tarafından söze getirilen; ancak manası Allah tarafından ilham edilen sözlerdir. Şüphesiz bu sözler, bir ayet olmamakla birlikte Allah’ın sözleridir. Edebiyatımızda ve özellikle klasik şiirimizde bu itibarla yaygın olarak kullanılan bazı hadis-i kudsiler mevcuttur. Özellikle mutasavvıfların sık sık başvurdukları "Ben gizli bir hazineydim; bilinmeyi diledim” hadis-i kudsisi oldukça meşhurdur. Yine klasik şiirimizde sık sık geçen hadis-i kudsilerden birisi de "Levlâke levlâk lemâ halaktü’l-eflâk” (sen olmasaydın, sen olmasaydın, felekleri yaratmazdım) sözüdür. Hz. Peygamber sevgisi ve övgüsü, edebiyatımızda müstakil eser veya şiirlerle yapılmakla birlikte beyitlerin içine serpiştirilmiş ibareler şeklinde de geçmektedir. Dinî bakımdan sahihliği çokça tartışılmış olan bu hadis, bütün bunlara rağmen edebiyatımızda ve özellikle şiirimizde oldukça yaygın olarak kullanılmıştır. Anlamı itibarıyla değerlendirildiğinde Hz. Peygamber’e olağanüstü bir paye verilmiş olması, bu hadisin önemini ortaya koymaktadır. Çünkü kendi varlığının bilinmesi için mevcudatı yaratmayı murat eden Allah, hadise göre varlığı yaratma sebebi olarak Hz. Peygamber’i işaret etmektedir. Bu paye, edebiyatımızda yüce bir makam, ulu bir sultanlık olarak telakki edilmiş ve bu ibare ile genellikle saltanat bildiren kelimeler yan yana getirilmiştir. Kısmî iktibasla ve "levlâk” kısaltmasıyla geçen hadis daha çok şah, taç, taht, otağ, hil’at gibi saltanat bildiren kelimelerle terkiplere girmiştir.Keywords : Hadis-i Kutsi, Yaratma, levlâk, Hz. Peygamber