İSLAM HUKUKUNDA CEVAZ VE MUBAH KAVRAMLARI

Authors : Murat Polat

Pages : 53-72

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2016-02-09

Article Type : Other

Abstract :"İslam Hukukunda Cevaz ve Mubah Kavramları” adıyla hazırladığımız çalışmamızda bu konuda yazılan Fıkıh Usulü eserlerini araştırmayı gaye edindik. İslam âlimlerince, Allah Teâlâ’nın (Şari’in) kesin çizgilerle belirlemiş olduğu haram ve helalin dışında kalan konularda cevaz ve mubah kavramlarının sıklıkla kullanılmış olması, bu kavramların yelpazesinin genişlemesine neden olmuştur. Çünkü bu iki kavram, helal ve haram gibi kesin bir hükmü ifade etmekten ziyade, dinen kesinlik taşımayan bir yorum niteliğindedir. Bu sebepledir ki, mezhep imamlarının da dâhil olduğu İlk Devir İslam Hukukçuları, karşılaştıkları her ihtilaflı meseleye "Lâ be’se” (sakıncası yok) gibi daha esnek tabirler kullanmayı tercih etmişlerdir. Fıkıh Usulünde mubah kavramı, başlangıçtan itibaren Şâri’ tarafından konulmuş şer’i bir hükümdür. Hâlbuki caiz kavramı, sonradan dini bir terim olarak İlk Devir İslam âlimlerince geliştirilmiş ve meselenin uhrevî-dini yönünü yansıtır olmuştur. Zira sıhhat şartları taşıyan herhangi bir fiil dünyevî açıdan geçerli olsa da uhrevî açıdan geçerli olmayabilir. İşte bu çalışmamızda cevaz ve mubah kavramlarının önemini dikkate alarak niçin sıklıkla kullanıldığını ve hangi durumlarda aynı, hangi durumlarda farklı anlamlara geldiğini mukayeseli olarak araştırmaya çalıştık.
Keywords : İslam Hukuku, Cevaz, Mubah