İtikadi Mezheplerde İlahiyyat ve Nübüvvet Bahislerinin Bütünlüğü Sorunu

Authors : Muzaffer Barlak

Pages : 563-583

Doi:10.18403/emakalat.364272

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research

Abstract :Kelam ekolleri tarafından ortaya konulan görüşlerin tutarlı bir bütünlük içinde sunulması gerekir. Buna göre herhangi bir konuda belirtilen kanaat, başka bir konuda ifade edilen kanaat ile uyumlu olmalıdır. Kelam ilminin konu edindiği üç ana başlık olan ilahiyyat, nübüvvet ve semiyyat bahisleri, mezhebî prensipler çerçevesinde ele alınırken bu uyumun ne kadar sağlanabildiği göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü bu durum, ilgili mezhep görüşünün işlevselliği ve kabul edilebilirliğine doğrudan etki etmektedir. Husün-kubuh konusu ilahiyyat bahislerinde yer alan bir alt başlıktır. Nübüvvetin hükmü konusu ise nübüvvet bahislerinde yer alan bir alt başlıktır. Kelam mezheplerinden beklenen, bu konularda ifade edilen görüşlerin birbirlerini tamamlayıcı tarzda ortaya konulmasıdır. Nitekim bu konuların ilki peygamberin işlevini ortaya koyarken ikincisi ise peygamberin gönderilmesinin gerekli olup olmadığı hususunu açığa çıkarmaktadır. Ancak üç büyük kelam mezhebi olan Mutezile, Eş’ariyye ve Mâtüridiyye’nin bu konular arasındaki bağlantıyı gereğince tutarlı bir süreç eşliğinde sunabildiğini ifade etmek güçtür. Bu bağlantıyı da içerecek mahiyette ilgili mezhep görüşlerinin tutarsızlıklarının veya uyumsuzluklarının giderilmesi suretiyle ilgili konularda güncel bir bakışın geliştirilmesi gerekli görülmektedir. Bu güncel bakışta ortaya konulacak olan ilah tasavvuru, Allah’ın ilkeli bir varlık olduğu düşüncesine dayanmalıdır.
Keywords : Anahtar Kelimeler: İlahiyyat, Nübüvvet, Mümkün, Vacip, İlke