Yemen Zeydî Devleti’nin Kurucusu Hâdî İle'l-hak ve İtikâdî-Kelâmî Konulara İlişkin Eserleri

Authors : Mehmet Ümit

Pages : 389-433

Doi:10.18403/emakalat.364080

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research

Abstract :Hâdî İlelhak Yahya b. el-Hüseyin (ö. 298/911), Zeydîlerin varlıklarını günümüze kadar sürdürdükleri Yemen’de Sa’de merkezli olarak Zeydî Devleti’ni kuran şahıstır. O, kurduğu bu devlette öğretilerini teoriden pratiğe geçirebilme imkanı bulmuştur. Eserlerinde ortaya koyduğu öğretileriyle Zeydiyye’nin mezhep esasları genel çerçevesine kavuşmuştur. İmâmet dışında i tikadî-kelamî konulardaki görüşlerinin çoğunluğu Mu’tezile ile uyum içindedir. Bu makalede biz, fikirlerinin içinde oluştuğu dönem bağlamında Hâdî İlelhak’ın hayatı hakkında bilgi verdikten sonra onun özellikle günümüze ulaşan itikâdî-kelamî konulara ilişkin eserleri ve muhtevalarını inceleyeceğiz. Zira Hâdî İlelhak’ın eserlerinin, kendisinden sonraki Yemen Zeydîliğinin tarihinde çok önemli bir yeri vardır. Nitekim bu eserlerde ortaya konulan öğretiler, sonraki Yemen Zeydîleri tarafından büyük ölçüde kabul edilmiş olup, onlar, Zeydî düşüncenin gelişim sürecini takip edebilmek bakımından önemlidir.
Keywords : el-Hâdî İlelhak, Mecmû, Zeydî, Zeydiyye, imamet, tevhid, Usûlüddîn, Hasan b. Muhammed b. el-Hanefiyye, Süleyman b. Cerîr