Cumhuriyet Devri Türkiyesi’nde Muâviye b. Ebî Süfyan Etrafındaki Tartışmalar

Authors : Ihsan Timür

Pages : 43-99

Doi:10.18403/emakalat.1108091

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Muâviye b. Ebî Süfyân etrafındaki tartışmalar Abbâsîlerin ilk döneminde politik bir zeminde alevlenmiştir. Başlangıçta Emevî ve Abbâsî taraftarlığı olarak yorumlanabilecek tartışma zemini, zamanla Ehl-i hadis ile Şiî grupların dini nitelikli başlıca çekişme konusu haline gelmiştir. Sahabe olgusu etrafında yer yer zemini genişleyen bu tartışma, asırlarca devam etmiş ve farklı nitelikteki pek çok eserin içeriğine yansımıştır. Ara ara gevşemekle birlikte son dönemlere kadar devam eden Muâviye b. Ebî Süfyân etrafındaki tartışmalar, 1940’lar Türkiyesi’nde de çeşitli nitelikteki neşriyatın önemli konularından biri olmuştur. Karşılıklı sert eleştiriler ve ağır ithamlarla vaaz kürsüleri, gazete, dergi, risale ve kitaplar üzerinden sürdürülen bu tartışmaları, klasik kaynaklardaki içeriğin bir devamı olarak görmek mümkündür. Geniş bir kitlenin katılımıyla uzunca bir süre devam eden bu tartışmalar, her ne kadar genelde Muâviye b. Ebî Süfyân ve sahabe olgusu etrafında yapılmışsa da hiç şüphesiz başka hususlar da içermektedir. Bu çalışma, odağında Muâviye etrafındaki tartışmalarının yer aldığı 1940’lı yıllar ve sonrası Türk matbuatı üzerinden devrin din, siyaset ve tarih anlayışına ayna tutmayı amaçlamaktadır.
Keywords : İslam Mezhepleri Tarihi, Muâviye b. Ebî Süfyan, Emevîler, Sahabe, Cumhuriyet devri