Alevî Nitelemeli Gelenek ya da Ocak ve Gruplar Hakkında Yapılacak Çalışmalarda Ocak Sisteminin Dikkate Alınmasının Önemi

Authors : Cenksu Üçer

Pages : 353-402

Doi:10.18403/emakalat.659981

View : 12 | Download : 4

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada Alevî nitelemeli gelenek ya da ocak ve gruplar hakkında yapılacak çalışmalarda ocak sisteminin dikkate alınmasının önemi ele alınmaktadır. Bugün itibariyle daha çok Alevî ismiyle anılan gelenek, geleneksel olarak ocak sistemine dayanmaktadır. Nitekim Anadolu’da yaygın olarak varlığı devam eden Ağuçan, Baba Mansur, Hacı Bektaş, Dede Garkın, Hasan Dede, Keçeci Baba, Hubyar, Şücaaddin Veli vb. örnekler bu hususu açıkça ortaya koymaktadır. Söz konusu ocakların her biri farklı silsilelere ve tasavvufî gelenek mensubiyetine sahiptir. Alevî nitelemeli gelenek mensupları arasında bu geleneğe rengini veren ana unsurlarda dahi bazı farklılıkların ortaya çıkmasının temel nedeni söz konusu bu farklılıklardır. Bu farklılıklara bağlı olarak Hakk, Muhammed, Ali kabulü, dört kapı kırk makam anlayışları, yürütülen âdâb ve erkân, söz konusu âdâb ve erkâna dair eserler, cemler, semahlar, cemlerde ve semahlarda okunan deyiş ve nefesler, musâhiblik gibi toplumsal kurumlar vb. farklı anlayış ve uygulamalar ortaya çıkmıştır. Şehirleşmeyle ortaya çıkan örgütlenme gerçeği de başlangıçta yine ocak merkezli bir çerçevede teşekkül etmiştir. Bu itibarla Alevî gelenek ve mensupları hakkında yürütülecek bütün çalışmaların ocak sitemini dikkate alması sağlıklı sonuçlar için son derece önemlidir. Bu gereklilik aslında gelenekte sıkça dile getirilen bir gerçekliğin de gereğidir: "Yol bir, sürek bin birdir.”
Keywords : Alevî Gelenek, Gruplar, Akademik Çalışmalar, Ocak Sistemi., Gelenek