BİR AKSİYON ADAMI OLARAK ABDULLAH AZZÂM VE CİHÂDÎ-SELEFÎ PERSPEKTİFİ

Authors : Fevzi Çakmak, Mehmet Kubat

Pages : 823-861

Doi:10.18403/emakalat.1020392

View : 26 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Erken dönem dinî inanç ve uygulamaları esas alan bakış açısı veya erken dönem dinî söylem demek olan Selefiyye, tarihsel süreç içinde farklı formlara evrilmiş ve farklı isimlerle anılmıştır. Buna göre sahâbe, tâbiîn ve tebe-i tâbiînin inanç ve uygulamada benimsediği yolu sürdürenler için Selef-i Sâlîhîn kavramı kullanılırken; modern zamanlarda daha çok Selefîliğin aşırı bir tezâhürü olarak görülen Vehhâbîlik bünyesinde ortaya çıkan akımların ortak adı ise Neo-Selefîlik’tir. Neo-Selefî iki akımdan biri başlangıçtaki militer özelliğini zamanla kaybederek Suûdi Arabistan’ın resmî ideolojisi haline gelen Suûdî Selefîlik iken diğeri Cihâdî Selefîlik’tir. Muhammed b. Suûd tarafından kurulan ve Suûdi Arabistan’ın devletleşme sürecinde önemli bir rol oynayan İhvân teşkilatının lağvedilmesinden sonra bir süre pasivize olan ancak 1979’da Cüheymân el-Uteybî’nin liderliğinde gerçekleştirilen Kâbe baskınıyla yeniden aktif hale gelen hareket ile Afganistan’ın Sovyet işgalinden kurtarılmasına yaptığı katkılarıyla tanınan Filistinli akademisyen Abdullah Azzâm’ın aynı kaynaklardan beslenen hareketi, Cihâdî Selefî oluşumlar olarak nitelendirilebilir. Bu makalede öncelikle hayatının erken bir döneminde İhvân-ı Müslimîn saflarına katılarak Filistin direnişinin içinde yer alan, ardından Afgan direnişine katılarak faaliyetleri ve cihâd hakkında kaleme eserler aracılıyla Cihâdî Selefîliğin teşekkül sürecinde krıtik bir rol oynayan Azzâm’ın hayat öyküsünden bahsedilecek, ardından geliştirilip sistemleştirdiği Cihâdî Selefî perspektif tasvir ve analiz edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Abdullah Azzâm, Cihâd, Selefîyye, Neo-Selefîlik, Cihâdî Selefîlik