Arap Gramerinde "لو ve لولا " Edatlarının İşlevsel Özellikleri ve Anlama Katkısı

Authors : Yaşar Fatih Akbaş, Mustafa Karaca

Pages : 463-477

Doi:10.17753/sosekev.1225964

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2023-03-16

Article Type : Research

Abstract :Her dilde bir olayın gerçekleşmesini başka bir sebebe bağlayan birtakım edatlar vardır. Arapçada da bu yapıyı elde etmek amacıyla şart anlamı içeren birçok edat kullanılır. Kendisinden sonra koşul ve devamında koşula bağlı sonucun ifade edildiği bu tür cümle yapılarında kullanılan edatlardan bazıları harf, bazıları isim kategorisinde değerlendirilmiştir. Şart edatları için yapılabilecek bir başka ayrım da edatlardan bazılarının geçmiş zaman bazılarının ise gelecek zamanı ifade etmek maksadıyla kullanılmalarıdır. Zira şart anlamı içeren edatlardan çoğu işlev açısından gelecekteki şartı bildirmek maksadıyla kullanılmaktayken bazıları da geçmişte gerçekleşmeyen durumları anlatır. Bu makalede şart edatları içerisinde geçmişi bildiren ve geçmişle ilgili olması nedeniyle gerçek bir şart anlamı içermediğinden şart edatlarından ayrılan لَوْ ve onun farklı bir versiyonu olan لَوْلَا edatı doküman incelemesi yöntemi kullanılarak ele alınmış, bulgular sistematik bir şekilde analiz edilerek veriye dönüştürülmüştür. Edatların Arap gramerindeki yeri, kullanımları, bu iki edat arasındaki benzer ve farklı yönlerin ele alınmasının yanı sıra edatların şart anlamı dışındaki arz, temenni, tevbîh, tendim ve istifhâm gibi anlamlarına da değinilmiştir. Bu bağlamda edatların anlam özellikleri geniş bir çerçevede ele alınarak bu edatlarla elde edilebilecek muhtemel anlamlar bütüncül bir şekilde ortaya konulmuştur.
Keywords : Arap Dili ve Belâgati, Şart Edatları, Koşul Cümleleri, İmtinaî Şart