SELİM İLERİ'NİN "HAYATIMIN ROMANI" ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL

Authors : Nursel Çakmak, Nihayet Arslan

Pages : 15-26

Doi:10.31465/eeder.503997

View : 33 | Download : 14

Publication Date : 2019-03-27

Article Type : Research

Abstract :SELİM İLERİ’NİN "HAYATIMIN ROMANI” ADLI HİKÂYESİNDE KURGUSAL MEKÂN OLARAK İSTANBUL *                                                                      Öz            Anlatının önemli yapısal unsurlarından biri olan mekânlar, kurgu içerisinde olay örgüsüne ve kişilere yön veren bir güce sahip olabilmektedir. Özellikle kurgusal karakterlerin davranışlarına etki eden faktörler arandığı noktada mekânların bir belirleyici olarak ortaya çıktıkları söylenebilir. Bazen de bunun tam aksi yönünde, mekânlar edilgen bir duruma gelerek kişilerin ruh hallerinin, alışkanlıklarının, tercih ve zevklerinin yansıdığı yerler olur. Bu durumda mekân kişiye etki eden değil, kişinin etkilediği bir nitelik kazanır. Mekânın anlatı içerisinde hangi pozisyonda olduğunun tespit edilebilmesi noktasında, öncelikle yazarın bakış açısını yakalayabilmenin gerekliliği ortaya çıkar. Selim İleri’nin hikâye ve romanlarında mekân incelemesi yapmanın anlatının üzerine kurulduğu temelleri belirleyebilmek noktasında büyük bir öneme sahip olduğu görülür. Yazar mekânlara salt gerçekliklerinin ötesinde anlamlar yükler ya da onları, anlattığı karakterlerin hayatlarına ışık tutmaları açısından işlevsel kılar. Bazen de kurgunun tematik yönüne hizmet eden mekânları tercih eder. "Hayatımın Romanı” adlı hikâyede ise mekân hem karakterlerin hayatlarını hem de yüzyıllardır süregelen Doğu-Batı çatışması ekseninde gelişen bir tema doğrultusunda verilen mesajı daha anlaşılır ve açık kılabilmenin bir aracıdır. Buradan hareketle, söz konusu hikâyede, tema ve kişiler üzerinde önemli etkileri olan ve anlatının merkezinde yer alan İstanbul’un kurgu içerisinde yüklendiği işlevleri, sembolize ettiği anlamları ve kişiler üzerindeki etkilerini tespit etme adına insan-mekân ilişkisi göz önünde bulundurulmak suretiyle mekân incelemesi yapmanın gerekliliği fikri doğmuştur. Bu amaçla, hikâyedeki şehirlerin ve daha özel mekânların kurgu içerisindeki yeri değerlendirilmiş ve kurguyu şekillendiren bakış açısına ulaşılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Selim İleri, Mekân, Doğu-Batı, İstanbul.   ISTANBUL AS THE FICTIONAL SPACE IN THE STORY "HAYATIMIN ROMANI” OF SELİM İLERİ                                                                        Abstract            The places which are one of the important structural elements of the narrative can have a power that dominates the plot and the characters within the fiction. Especially considering the factors affecting the behavior of the fictional characters, it can be regarded that the places emerged as an indicative element. Sometimes, on the contrary, places become passive, where people's moods, habits, preferences and tastes are reflected. In such a case, the place does not influence the character but is influenced by.  In order to determine the position of the space in the narrative, the necessity of being able to grasp the viewpoint of the author first appears. In the stories and novels of Selim İleri, it is obvious that place analysis has of great importance in order to determine the foundations on which the narrative is based. The author assigns meanings which are beyond the naked truth to the places, or makes them functional in terms of shedding light on the lives of the characters he describes. Sometimes he prefers the places that serve the thematic aspect of the fiction. In the story titled as "Hayatımın Romanı”, the place is a means of making the message given clearer in the direction of a theme evolving both in the lives of the characters and in the direction of the East-West conflict that has been going on for centuries. Hence, it is necessary to make a spatial analysis by taking into consideration the character-place relationship by taking into account the functions of Istanbul which is at the center of the narrative and which have important effects on the theme and the characters in terms of its reflections. To serve this aim, the location of the cities and more special places in the story has been evaluated and the point of view that shapes the fiction has been tried to be obtained. Keywords: Selim İleri, Place, East-West, Istanbul.   * Bu makale tezden üretilmiştir.  
Keywords : Selim İleri, Mekân, Doğu-Batı, İstanbul