Sikkeler Işığında Alabanda’nın Siyasi ve Kültürel Tarihi’ne Kısa Bir Bakış

Authors : Sedat Akkurnaz

Pages : 298-324

Doi:10.30803/adusobed.410456

View : 27 | Download : 14

Publication Date : 2018-04-27

Article Type : Research

Abstract :Bu makalede, 2011-2013 yılları arasında, üç sezon Alabanda Ören Yeri’nde yaptığımız çalışmalar sırasında ele geçen ve Katalog 1-11 ’de gösterilen sikkeler ile Katalog 12-27 ’de yer alan Alabanda basımı sikkelerden bazı önemli örnekler ele alınmıştır. Söz konusu sikkelerin sunduğu bilgiler ışığında, Alabanda Antik Kenti’nin siyasi, dini, ekonomik ve kültürel tarihi hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. MÖ 4. yy.dan başlayarak, yakın tarihimize kadar kesintisiz iskan gören Alabanda Ören Yeri’ndeki kültür izleri sunulmuştur. Kentin Hellenistik Dönem tarihi üzerinde durulmuş, özelikle MÖ 2. yy.da yaşadığı siyasi değişimler sikkeler üzerinden takip edilmiştir. MÖ 3. yy.ın sonlarında Seleukhos Krallığı yönetiminde iken Antiokheia ismini aldığı, MÖ 188’deki Apameia Barışı ile Rhodos idaresine geçince isminin tekrar Alabanda olduğu, MÖ 167 yılında bağımsızlığa kavuştuğu, kent sikkelerinden örnekler verilerek, anlatılmıştır. Strabon, Vitruvius ve Plinius gibi antik yazarların anlatımları dikkate alınarak, kentin Geç Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemi’ndeki ekonomik ve kültürel durumu anlamaya çalışılmıştır. Kentin başlıca geçim kaynakları olan tarım ve madencilik faaliyetleri antik yazarlar ve günümüz bilgileri ışığında yorumlanmış, Alabanda’nın refah düzeyi ve ekonomik hayatı hakkında bilgiler verilmiştir. Alabanda basımı sikkeler üzerindeki tasvirler değerlendirilmiş, kentte saygı ve tapkı gören tanrı ve tanrıçaların, Seleukhos, Rhodos ve Roma İmparatorluğu gibi siyasi otoritelerin kült kimlikleri irdelenmiştir. Alabandos, Apollon, Zeus, Artemis, Dionysos, Athena ve Tanrıça Roma’nın Alabanda pantheonunda yer aldığı belirlenmiştir. Gerek kent içindeki kalıntılar, gerekse ele geçen sikkeler ve diğer buluntular incelenerek, kentin Geç Antik Dönem ve sonrası hakkında bilgiler sunulmuş, Bizans Dönemi’nde yaşadığı çalkantılar ve değişim takip edilmeye çalışılmıştır. Yakın tarihe kadar Araphisar olarak anılan yerleşimin Türk-İslam Dönemi’ne ait kalıntıları ve eserleri tanımlanıp, değerlendirilmiştir. 
Keywords : Alabanda, Sikkeler, Karia, Anadolu, Arkeoloji