Avrupa Birliği Genişleme Politikalarında Meşrulaştırma: Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile Batı Balkanların Karşılaştırmalı Analizi

Authors : Önder Canveren, Çağlar Öztürk

Pages : 46-64

Doi:10.30803/adusobed.382729

View : 31 | Download : 9

Publication Date : 2018-04-27

Article Type : Research

Abstract :II. Dünya Savaşı'ndan sonra kıtada barış ve refahın yeniden tesisi için kurulan Avrupa Birliği (AB) 1973, 1981, 1986 ve 1995 yıllarındaki genişlemeler ile üye sayısını 15’e çıkartmıştır. Berlin Duvarı'nın yıkılmasından sonra siyasi koşulluluk ve dış teşvik modeli üzerinden 2004 ve 2007 genişlemesi ile Merkezi ve Doğu Avrupa (MDA) ülkelerini bünyesine dâhil eden AB, 2013 yılındaki Hırvatistan genişlemesi ile 28 üyeli bölgesel ve küresel bir aktör haline gelmiştir . Yugoslavya’nın parçalanmasından sonra Balkanlarda barış ve istikrarın tesisi, yeniden yapılanma ve geçmişle yüzleşme gibi konularda inisiyatif alan Birlik, 2003 Selanik Zirvesi'nde Batı Balkan devletlerine adaylık perspektifi sunmuştur. Çalışmada Birliğin genişleme politikasında her iki bölge için hangi söylemleri, hangi gerekçelerle öncülleştirdiği ve hangi meşrulaştırma araçlarını kullandığı karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu amaçla tümdengelim yöntemiyle Sjursen’in modellediği pragmatik, siyasi-etik ve ahlaki yaklaşım üzerinden Genişleme Strateji Belgeleri, Zirve Sonuç Bildirgeleri ve Parlamento Kararlarının içerik analizleri yapılmıştır. Her iki bölge için, genişlemenin muhtemel kazanımları üzerinden pragmatik söylemler geliştirildiği gözlemlenmektedir. Buna rağmen MDA genişlemesi, kıtadaki bölünmüşlüğü sonlandıracak olan tarihsel ve siyasi bir sorumluluk üzerinden çerçevelendirilirken; Batı Balkan genişlemesi, Avrupalı norm ve değerlerin yayılması yoluyla barış ve istikrarın tesisi ve coğrafi konumun yaratacağı fırsatlar üzerinden meşrulaştırılmaktadır.
Keywords : Avrupa Birliği, Genişleme, Merkezi ve Doğu Avrupa, Batı Balkanlar, Meşrulaştırma, Avrupalılaşma