XV. Yüzyıl Memlük Kahire’sinin Entelektüel Kadınları

Authors : Büşra S. Kaya

Pages : 0-0

Doi:10.20519/divan.614147

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2019-08-01

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, XV. yüzyıl Kahire’sinde kadınların bilgi ile olan ilişkilerine, bilgiye erişebilme imkanına sahip olup olmama durumlarına ve bilginin üretimine olan katkılarına ışık tutmayı amaçlamaktadır. Kaynak olarak özellikle XV. yüzyıl İslam dünyasında siyasi ve sivil elitlerin hayat hikayelerini kayda geçiren Şemseddin Muhammed b. Abdurrahman Sehâvî’nin (ö. 1497) ed-Dav’ü’l-lâmi‘ li ehli’l-karni’t-tâsi‘ adlı eserinden faydalanılacak ve gerekli görülen yerlerde döneme dair kaleme alınmış olan diğer tabakat çalışmalarına yer verilecektir. XV. yüzyıla ait bu kayıtlar geç dönem Ortaçağ İslam toplumunda kadınların konumu, ilimle olan irtibatları, ilmî faaliyetlerde kabul görüp görmemeleri ve ilimle uğraşan diğer kişilerle ilişkilerini göstermesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma Kahire’de ilmî faaliyetlerin kadınlar arasında yaygınlık kazanmasında Sünni ulemanın yaklaşımının büyük bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Küçük yaşlardan itibaren İslami bilginin aktarımına dahil olmaları hususunda teşvik edilen kız çocukları, dönemin ileri gelen âlimlerinin ders halkalarına katılma imkanı buluyorlardı. Böylelikle ileri gelen âlimlerden ders alan kız çocukları zaman geçtikçe sahip oldukları âlî isnad sebebiyle özellikle hadis ilminde öne çıkıyordu. Bu durum dönemin yaygın entelektüel faaliyetlerinin başında yer alan hadis meclislerinde kadınları öne çıkarmakta ve bu ilmî ortamlarda belirli bir itibar elde etmelerini sağlamaktaydı. Bununla birlikte XV. yüzyıl Kahire’sinde kadınların diğer ilim dallarında da belirli bir mesafe kaydettikleri görülmektedir.
Keywords : Memlükler, Sehâvî, XV. Yüzyıl