İbn Sînâcı Felsefe Geleneğinin Oluşumu ve Behmenyâr’ın Felsefe Tasavvuru

Authors : Mustakim Arici

Pages : 135-175

View : 21 | Download : 20

Publication Date : 2010-06-01

Article Type : Other

Abstract :Behmenyâr b. Merzübân (ö. 458/1066) İbn Sînâ’nın ilk kuşak öğrencilerinin en tanınmışlarından biridir. Behmenyâr, İbn Sînâ ile uzun yıllar geçirmiş ve üstadıyla felsefenin çetin konularında ilmî müzakerelerde bulunmuştur. Behmenyâr’ın en önemli işlevi, İbn Sînâ felsefesinin sonraki kuşaklara aktarılmasındaki katkısıdır. Behmenyâr’ın öğrencisi Levkerî İbn Sînâ ekolünü devam ettirmiş, daha sonra bu çizgi Osmanlı ve İran coğrafyasında sadece felsefe değil, kelam ve tasavvuf üzerinde de etkili olmuştur. Behmenyâr’ın en önemli eseri, İbn Sînâ tarafından eş-Şifâ, en-Necât, Dânişnâme-i Alâî ve el-İşârât’ta ortaya konan Meşşâî felsefeyi özetleyen et-Tahsîl’dir. Eser İbn Sînâ’nın mantık, metafizik ve doğa bilimleriyle ilgili düşüncelerinin iyi bir örneğini sunmaktadır. Behmenyâr et-Tahsîl’i İbn Sînâ’nın Dânişnâme-i Alâî’sinin tertibini örnek alarak derlemiştir. Behmenyâr’ın İbn Sînâ felsefesinin yorumlayıcısı, özetleyicisi ve sonraki kuşaklara aktarıcısı olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı da Behmenyâr’ın hayatı hakkında bilgi verdikten sonra et-Tahsîl çerçevesinde onun nazarî felsefe anlayışı ve metafizik tasavvurunu ortaya koymak ve İbn Sînâ’dan ayrıldığı noktaları belirlemektir
Keywords : Behmenyâr b. Merzübân, et-Tahsîl, İbn Sînâ, İbn Sînâcılık, Levkerî, Fahreddin Râzî, Metafizik