Halep-Kosova Hattı, 1909: Arnavutluk’ta Meşrutiyete Karşı Bir İsyan Teşebbüsü

Authors : Abdülhamit Kirmizi

Pages : 113-146

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2009-06-01

Article Type : Other

Abstract :Mart 1909’da Halep’te görevli Binbaşı Yakovalı Rıza Bey, terhis olup memleketine dönerken kendisine uğrayan Prizrenli bir ere, Recep’e, bir tomar evrak verir ve bu paketi oğluna ulaştırmasını ister. Bir ihbarı değerlendiren zaptiyeler Recep’i memleketine varmak üzereyken yakalar ve elindeki paketi ele geçirirler. Pakette Halep ulemasının fetvaları ve Yakovalı Rıza Bey’in Kosova vilayetindeki Arnavut beylerini isyana çağıran mektupları vardır. 31 Mart Vakası’na denk gelen bu isyan teşebbüsü geniş kapsamlı bir kovuşturmaya konu olur, birçok kişi tutuklanıp hapis ve sürgün edilir. Bu makale Osmanlı arşiv belgelerine dayanarak sözkonusu olayın ayrıntılarını anlatıyor, mektuplarda geçen vatan, millet, kanun, şeriat ve hilafet gibi kavramların bağlamlarını değerlendiriyor ve olayın 31 Mart Vakası’yla ilişkisini sorguluyor.
Keywords : II. Abdülhamid, Arnavutluk, Ulema, Meşrutiyet, 31 Mart Vakası