Vahdeti Muhabbet Meyi İle Anlatmak: Alâîyevî Mustafa Hulûsî Efendi Ve Lemaâtü’l-Berkiyye’si

Authors : Şeyda Öztürk

Pages : 789-814

Doi:10.33415/daad.1478250

View : 16 | Download : 28

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research

Abstract :Alâiyevî Mustafa Hulûsi Efendi 19. yüzyılda yaşamış mutasavvıf bir Osmanlı âlimidir. İbnü’l-Fârız’ın Kasîde-i hamriyye’si üzerine kaleme aldığı Lemaâtü’l-berkiyye fî şerhi Kasîdeti’l-mîmiyye’si tek matbu eseridir. Alâiyevî Mustafa Efendi’nin İbnü’l-Fârız şârihleri arasında yer almasına neden olan şerhin en dikkat çeken yönü Kasîde-i hamriyye’nin tamamına yapılmış ilk Türkçe şerh olmasıdır. Kasîde-i Hamriyye’nin ittihad kavramına dâir beyitleri çoğu şarihin şerhlerinde yer almamakla birlikte Alâiyevî Mustafa Efendi söz konusu beyitleri şerh etmiştir. Şerh bu yönüyle İbnü’l-Fârız müdâfaası misyonunu üzerinde taşımaktadır. İbnü’l-Arabî ekolüne bağlı mutasavvıf bir âlimin kaleminden yazılmış olan şerhte “müdâme” metaforu vahdet-i vücûd düşüncesi için anahtar bir kavram olarak kabul edilmiştir. Bu makalede Alâiyevî Mustafa Efendi’nin telîf ettiği Lemaâtü’l-berkiyye fî şerh-i Kasîdeti’l-mîmiyye’si incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde İbnü’l-Fârız’ın hayatı ve tasavvufî şiirin tarihi seyri üzerinde durulmuş, Kasîde-i Mîmiyye şârihleri sıralanarak Alâiyevî Mustafa Efendi’nin hayatı hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra Lemaâtü’l-berkiyye şekil ve üslup açısından değerlendirilmiş, şerhte var olan tasavvufî muhtevâ ortaya konmuştur.
Keywords : Tasavvuf, İbnü’l-Fârız, Alâiyevî Kara Mustafa Hulûsî Efendi, Lemaâtü’l-Berkiyye Fî Şerhi Kasîdeti’l-Mîmiyye, Vahdet