Menon Paradoksu Ekseninde Râzî’nin Teşkîkî Yöntemi

Authors : Erkan Baysal

Pages : 267-294

Doi:10.33415/daad.1297385

View : 215 | Download : 323

Publication Date : 2023-09-30

Article Type : Research

Abstract :İslam düşünce geleneğinin en etkili isimlerinden biri Fahreddin er-Râzî’dir (ö. 606/1210). O, tahkik yöntemiyle birçok meseleyi aklî bir çözüme kavuşturduğu gibi teşkîk yöntemiyle de birçok konuyu farklı açılardan problematize etmiştir. Bu nedenle kendisine İmâmü’l-muhakkikîn ve İmâmü’l-müşekkikîn denilmiştir. Bu konuların başında ise onun bilgi ve yöntemle ilgili ortaya attığı soru(n)lar gelmektedir. Onlardan biri de Menon paradoksu ve onunla ilgili çözüm önerileridir. Bu paradoks özünde var olan bilgilerin tekrar elde edilmesinin gereksizliğine, olmayan bilgilerin ise talep edilmesinin imkânsızlığına dayalıdır. Râzî, bu konuda farklı ifadeler kullanmaktadır. Ondan sonra gelen düşünürleri en fazla düşünmeye sevk eden Râzî’nin bu farklı ifadeleri gelmektedir. Başta bu konu olmak üzere Râzî’nin teşkîk yöntemini bir eksiklik olarak görenlerin aksine bu yöntem geleneğe çok ciddi katkılar yapmıştır. Aynı zamanda Menon paradoksu ile ilgili ifadeleri onun hem muhakkik hem de müşekkik kimlikleri ile irtibatlıdır.
Keywords : Bilgi, Muhakkik, Müşakkik, Çelişkiler, Çözümler