Râmhürmüzî ve el-Muhaddisü’l-Fâsıl Üzerine Bir İnceleme

Authors : Recep Köklü

Pages : 399-432

Doi:10.33415/daad.1213211

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research

Abstract :Râmhürmüzî, mütekaddimûn döneminde müstakil hadis usulü eseri telif etmiş ilk hadis âlimi kabul edilmektedir. Halbuki mütekaddimûn döneminde onun bu alanda şöhret bulduğunu söylemek mümkün görünmemektedir. Bu makalede Râmhürmüzî’nin bir hadis usulü âlimi olarak öne çıkışına ve el-Muhaddisü’l-fâsıl adlı eserinin içeriğine ilişkin bir inceleme yapılacaktır. el-Muhaddisü’l-fâsıl, adından ve içeriğinden anlaşıldığı üzere sadece hadis ve fıkıhla ilgilenmekle yetinen kesimleri birbirlerinden istifade etmeye teşviki amaçlayan bir eserdir. Râmhürmüzî, Ehl-i hadis ve Ehl-i re’y kesimlerin usul mücadelelerinin arttığı ve Ehl-i hadis içerisinde kelam yönteminin benimsenmeye başladığı IV. asırda bu kesimleri ortayol söylemi ile uzlaştırmayı düşünmektedir. Fakat o, bu ortayolun nazar ve istidlâl taraftarı Ehl-i hadis mensuplarınca temsil edildiğini düşünmektedir. Nitekim el-Muhaddisü’l-fâsıl’da Ehl-i re’y fakihleri bu anlamda örnek göstermemektedir. Râmhürmüzî, el-Muhaddisü’l-fâsıl’da genel anlamda Hanbelî hadis taraftarlarını ve Ehl-i re’y Hanefi fakihleri muhatap almakta ve eleştirmektedir. Bu açıdan el-Muhaddisü’l-fâsıl’ın içeriğinin analizi, Râmhürmüzî ve eserinin hadis usulü tarihindeki yerinin anlaşılmasına katkı sağlayacaktır.
Keywords : Hadis, Hadis Usulü, Ehl-i re’y, Ehl-i Hadis, Râmhürmüzî, el-Muhaddisü’l-fâsıl