- Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi
- Vol: 23 Issue: 1
- Müsnedün İleyh ve Müsned Bağlamında Lafzî Mutâbakat ve Udûl
Müsnedün İleyh ve Müsned Bağlamında Lafzî Mutâbakat ve Udûl
Authors : Yaşar Fatih Akbaş
Pages : 59-79
Doi:10.33415/daad.1208148
View : 14 | Download : 6
Publication Date : 2023-03-31
Article Type : Research
Abstract :Lafızlar ister umde görevi üstlensinler ister kayd/Fuzla (tekmile) olarak kullanılsınlar Arapça bir cümlede yanlış anlama ve karışıklığı engellemek gayesiyle cümle öğelerinin bir kısmının bir kısım öğelerle cinsiyet (müzekkerlik-müenneslik), belirlilik (marifelik-nekrelik), sayı ve i‘rab bakımından bazen tam bazen kısmî bir uyumu bulunmaktadır. Bu uyum okuyucu veya dinleyicinin hataya düşmesini engellemek, kelamı daha rahat anlamasını sağlamak açısından son derece önemlidir. Ne var ki bu uyum bazen kelimenin kendisinden kaynaklanan bir sebeple bazen de kullanımın değişmesine bağlı olarak ortadan kalkabilmektedir. Bu bir eksiklik olmayıp Arapçanın geniş bir kullanım alanı olmasından kaynaklanmaktadır. Bu çalışma bir karîne türü olan lafzî mutâbakatı, müsnedün ileyh (özne) ve müsned (yüklem) olarak isimlendirilen cümlenin temel unsurlarının birbirleriyle olan uyum ilişkisini, bu uyum ilişkisinin hangi durumlarda gerçekleştiğini ve udûl kavramı ile ifade edilen mutâbakatın hangi durumlarda ortadan kalktığı konusunu ele almayı hedeflemektedir. Zikri geçen hususlar dil bilgisi ve belâgat ilmi açısından ele alınarak bir sonuca varılmıştır.Keywords : Arap Dili ve Belagati, Karîne, Uyum, Müsnedün ileyh, Müsned