Evidence, Uncertainty, And Belief: A Critique Of The Common Epistemic Grounds For Fideism And Agnosticism

Authors : Nesim Aslantatar

Pages : 813-842

Doi:10.33415/daad.1107348

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research

Abstract :Belirsizlik, sonuçlarındaki farklılıklara rağmen, Tanrı’nın varlığına yönelik oldukça benzer epistemik temellere sahip agnostisizm ve fideizm olmak üzere birden fazla önermesel tutumu ortaya çıkarır. Söz konusu benzerlik, esasen, Tanrı’nın varlığına dair kanıtların yeterli olmadığı varsayımına dayanır. Bu çalışma bağlamında, her iki tutumu da kanıta dair yaklaşımları bakımından tüm yönleriyle ele almak adına epistemik ve pratik olmak üzere iki temel tez önerilecektir. Bu tezler aracılığıyla, agnostisizm ve fideizmin belirsizliğe bağlı olarak kesiştiği ve ayrıldığı kritik noktaları ele alacak ve fideizme yönelik birçok eleştirinin temeli olan epistemik ortaklığın fideizm açısından yıkıcı olduğunu savunacağız. Bu iddiamızı kanıtlamak adına, öncelikle, Tanrı’nın varlığına dair belirsizliğin –muğlaklık ya da müphemlik- mahiyeti üzerinde duracağız. Bu bağlamda, belirsizlik noktasında, iki konu üzerinde duracağız: (i) kanıt var olmadığı için mi muğlaktır, yoksa var ancak müphem midir? (ii) Kanıt, hem Tanrı’nın varlığını hem de var olmadığını destekleyen yeterince kanıt olduğu için mi muğlaktır? Sonuç olarak, mevcut çalışma, agnostisizmin müphemlik olarak anlaşılması fikrine karşı çıkarak agnostisizmin zorunlu bir tutum olmadığını savunacak; fideizmin kanıtlarla ilişkisinin zayıf olmasının ya da hiç olmamasının irrasyonel olduğunu göstermeye çalışacaktır.
Keywords : Din Felsefesi, Agnostisizm, Fideizm, Belirsizlik, Muğlaklık, Müphemlik