TEVFÎK SIDKÎ’NİN HADİS VE SÜNNETE YÖNELİK İTİRAZLARINA REŞÎD RIZÂ’NIN YAKLAŞIMI VE ELEŞTİRİLERİ

Authors : Muammer Bayraktutar

Pages : 249-280

Doi:10.33415/daad.1036140

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Research

Abstract :Modern zamanlarda Hz. Peygamber’in sünneti ve hadisleri tartışmaların odağında yer almaya başlamış, sünnetin ve hadislerin dindeki yerine ve otoritesine yönelik birtakım itirazlar yöneltilmiştir. Ehl-i Kur’ân hareketinin başını çektiği hadis ve sünnet karşıtı söylemler Hindistan’da ortaya çıkmış, akabinde İslâm dünyasına da intikal ederek ilk önce Mısır’da seslendirilmeye başlanmıştır. Mısır’da "Kur’ân’la yetinme” söylemiyle sünnete ve hadislere itiraz yönelten isimlerden biri de M. Tevfîk Sıdkî’dir (öl. 1920). O, bu hususta Mecelletü’l-Menâr’da "İslâm sadece Kur’ân’dan ibârettir” adıyla iki makale kaleme almış; sünnet ve hadislerin dinde delil olmasına itiraz eden birtakım iddialarda bulunmuş ve görüşler ortaya koymuştur. Sıdkî’nin iddia ve itirazlarına diğer bazı âlimler gibi Reşîd Rızâ da (öl. 1935) cevap vermiş, tenkit ve değerlendirmelerde bulunmuştur. Muhammed Abduh (öl. 1905) ve Reşîd Rızâ’nın öncülüğünü yaptığı tecdit hareketine yakın bir isim olarak Tevfîk Sıdkî’nin itirazlarına üstadı Rızâ’nın nasıl bir yaklaşım sergilediği araştırılmayı hak eden bir konudur. Rızâ’nın bu bağlamda ortaya koyduğu yaklaşımlar, ayrıca hadis ve sünnet anlayışını yansıtması bakımından oldukça önem arz etmektedir. Bu makalede Rızâ’nın sadece Sıdkî’nin meşhur iki makalesinde sünnete ve hadislere yönelttiği bazı itirazlara yaklaşımı incelenecek, bu bağlamda ortaya koyduğu cevap, tenkit ve itirazlar özelinde hadis ve sünnetle ilgili tartışmalı konulardaki tavrı ve hadis ve sünnet anlayışı ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Hadis, Sünnet, Kur’ân İslâmı, Reşîd Rızâ, Tevfîk Sıdkî