ECELİN DEĞİŞKENLİĞİ DÜŞÜNCESİNİN NASLARDAKİ REFERANSLARI

Authors : Nezir Maviş

Pages : 455-482

Doi:10.33415/daad.1033358

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Research

Abstract :İnsan ecelinin mahiyeti tartışılagelen bir konu olmuştur. Yoksulluk, hastalık, kazâ ve savaş gibi arızî durumların insanın yaşamına olumsuz yansıdığı; sağlık, huzur ve refahın ise olumlu yansıdığı bilinmektedir. İnsanın yaşama süresinin sünnetullah kapsamındaki biyolojik, toplumsal ve diğer yasa ve şartlarla kuşatılması, yaşlılık dönemine kadar yaşamada tercih ve etkisinin bulunduğunu düşündürmekte, bu da bireyin kaderci anlayıştan sıyrılarak kendisinin ve başkalarının yaşamını koruma bilincini pekiştirmektedir. Bu durum, ecele ilişkin ilahi takdirin her insanın yaşayacağı değişmez bir süre mi yoksa insana belli bir yaşama kapasitesi mi belirlediği ve bunlardan ikincisinin ilahi ilimde değişim anlamına gelip gelmediği sorularını gündeme getirmektedir. Makalemizin amacı, bu sorulara naslar temelinde cevap aramaktır. Bunu yaparken konuyla ilgili örnek nasların yorumları üzerinde durulacak, müfessirlerin bu nasları nasıl yorumladıkları irdelenecek, gerektiği yerlerde Muʿtezilî ve Sünnî görüşlere başvurulacaktır. Böylece ecelin değişmezliği ve değişkenliği görüşlerinden hangisinin naslarla, insan özgürlük ve sorumluluğuyla ve eceli sınırlayan sünnetullah kapsamındaki yasalarla uyum halinde olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Kelâm, nas, ecel, takdîm, te’hir