HADÎS RİVÂYETİ VE ÖĞRETİMİ KARŞILIĞINDA ÜCRET ALMA HAKKINDA BAZI MÜLAHAZALAR

Authors : Selahattin Aydemir

Pages : 1099-1129

Doi:10.33415/daad.762419

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research

Abstract :İlk vahyi "Oku!” emr-i ilâhî ile insanlığa önemli bir mesaj veren İslâm’ın şiarını içselleştiren Müslümanlar yaşayan Kur’ân, üsve-i hasene ve numune-i imtisal olan Hz. Peygamber’in tasarruflarını öğrenme ve öğretmeye dair üst düzeyde hassasiyet göstermişlerdir. Yine hadîsin dindeki konumu sebebiyle fitnelerin vuku bulması sonrası cerh-ta‘dîl âlimleri hadîs usûlü alanında râvîler hakkında ayrıntı kabul edilebilecek bazı bilgilere dahi ulaşarak rivâyette gösterdikleri titizlik, hadîsi naklî ilimler arasında seçkin bir konuma yerleştirmişlerdir. Dinin ikinci kaynağı olan hadîsin isnâd ve mervîsine gösterilen duyarlılıklar arasında rivâyet karşılığında ücret alan râvî ve muhaddislerin durumu da tartışılmıştır. Bunun yanında hadîsin sahâbeden günümüze kadar ulaşmasını sağlayan zincir halkalarını oluşturan neslin kendi içinde veya nesiller arasında rivâyet karşılığında ücret alma konusunda farklı görüşlerin olup olmadığı varsa bunda zaman ve mekâna bağlı şartların veya hadîs ilminin meslek haline gelmesinin etkilerini incelemek gerekmektedir. Hadîs rivâyeti karşılığında ücret alma hususunda tarihî süreçte görülebilecek değişimin geçirdiği aşamalar toplumun canlı ve dinamik yapısının tesiriyle siyasî ve fikrî hareketlerin hadîs ilmi ve usûlü alanındaki etkilerine de delalet eder. Bundan dolayı hadîs rivâyeti ve öğretimi karşılığı maddî imkân elde etmenin kapsam ve niteliği farklı boyutlarıyla ele alınarak İslâm eğitim geleneğinde geçirdiği merhaleler tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Hadîs, Râvî, Ücret, Rivâyet, Cerh ve Ta'dîl