İMAM MÂTÜRÎDÎ’NİN RİSÂLE FÎ MÂ LÂ YECÛZÜ’L-VAKFU ‘ALEYH ADLI RİSÂLESİNİN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Orhan Iyibilgin

Pages : 801-839

Doi:10.33415/daad.731096

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research

Abstract :"Risâle fî mâ lâ yecûzü’l-vakfu ‘aleyh” adlı risalede, yanlışlıkla durulduğunda namazın bozulacağı, kasden durulduğunda ise bu şekilde okuyan kişinin kâfir olacağı yerler sayılmaktadır. Aynı zamanda İmam Mâtürîdî’den naklen bu yerleri bilmeyen kimsenin imamlığının, alimlerin icmaı ile caiz olmadığı da bildirilmektedir. Bu risalenin bazı kaynaklarda İmam Mâtürîdî’ye ait olduğu söylenirken bazı kaynaklarda ise ona ait olmadığı ifade edilmektedir. Ona ait olmadığı görüşünü savunanlardan Ulrich, bu görüşünü, risalenin içeriğinin İmam Mâtürîdî’nin görüşlerine uymadığı iddiasıyla desteklemeye çalışmaktadır. Makalede risalenin İmam Mâtürîdî’ye ait olup olmadığı incelenmektedir. Bu risalenin -hacminin küçüklüğüne rağmen- Mâtürîdî mezhebinin kurucusu olan İmam Mâtürîdî’nin eseri olup olmadığının tespiti, onun görüşlerinin daha doğru anlaşılmasına hizmet edeceğinden son derece önemlidir. Bu nedenle de öncelikle risalenin muhtevası İmam Mâtürîdî’nin Te’vilât adlı tefsiriyle karşılaştırılarak onun görüşlerine uyup uymadığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda İmam Mâtürîdî ile ilgili araştırma yapan bazı müellifler tarafından ve bibliyografya eserlerinde kime atfedildiği araştırılmış, risalenin çeşitli kütüphanelerde mevcut yazma nüshalarına ulaşılarak, bu konuda yapılmış çalışmalar incelenmiştir. Risalenin içeriği de incelenerek öncelikle Arap harfleriyle metni tespit edilmiş sonra da Türkçeye çevrilerek değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu araştırma "Risâle fî mâ lâ yecûzü’l-vakfu ‘aleyh” risaleyi tanıtmayı ve İmam Mâtürîdî’ye ait olup olmadığıyla ilgili görüşleri değerlendirerek bu konuyu açıklığa kavuşturmayı hedeflemektedir.
Keywords : Tefsir, Risâle fî mâ lâ yecûzü’l-vakfu ‘aleyh, İmam Mâturîdî, Vakf, İbtidâ, İmam Mâturîdî’nin eserleri