YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI

Authors : Mustafa Öztoprak

Pages : 299-327

Doi:10.33415/daad.644727

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research

Abstract :Yunus Emre, Anadolu’nun siyasi olarak değişimler geçirdiği bir dönemde yaşamıştır. Siyasi otoritenin ortadan kalktığı bölgede sosyal hayat da yaşanan gelişmelerden etkilenmiştir. Siyasi sıkıntıların yaşandığı bir dönemde o, Tapduk Emre’nin dergâhına hizmetkâr olmuştur. Tekke hayatı, yaşadığı aşkın inşa sü-recini ifade etmektedir. Onun için aşk, temelde Allah’a ve elçisi Muhammed’e karşı yaşanandır. Peygamber tasavvurunu büyük oranda aşk oluşturmuştur. Güncel olarak dillendirilen aşkın büyük oranda cinsler arası icrası yapılırken o, ilahi aşkı tercih etmiştir. Kâinatın bu aşk üzerine bina edildiğini vahdet-i vücut anlayışıyla anlatmıştır. Allah Rasûlü hakkında birçok şair şiirler yazmıştır. Yunus Emre de Divan’ın büyük bir kısmını, Peygamber’e ve O’na olan aşkına tahsis etmiştir. "Gül Muhammed” anlayışı, fevkalade kıymet ifade etmektedir. O’na olan aşkını, diğer bazı şairlerin yaptığı gibi "gül” üzerinden sembolize etmiştir. Yunus Emre için "ümmet” kavramı önemlidir. Belki yaşadığı dönemin siyasi çal-kantıları ve bozulan yönetim birliğinin etkisiyle ümmet anlayışına fevkalade önem atfetmiştir. Ümmet anlayışının, Peygamber’in mesajı etrafında olabileceğini düşünmektedir. Belki bu düşünceden hareketle, elinden geleni yaptıktan sonra Peygamber tasavvurunun bir parçası olarak şefaat beklediğini söylemektedir. Yunus Emre’nin İslami anlayışı incelendiğinde, dine ve Allah Rasûlü’nün hayatına vakıf olduğu anlaşılmaktadır. Hayatı ve eğitimi hakkında yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Peygamber tasavvurundan an-laşıldığı kadarıyla, belli düzeyde eğitim almış, farklı ilim merkezlerini gezmiş ve İslami ilimlerden haberdar olmuştur. Yunus Emre, tekke geleneğinin sadece hâl eğitimi olmadığını, ilim yönünün de olabileceğini göstermiştir. Bu tespite, Allah Rasûlü ve diğer peygamberler hakkında verdiği bilgileri muhtevi anlayışını oluşturan dizelere bakıldığında ulaşılmaktadır. 
Keywords : Yunus Emre, Peygamber, Hadis, Aşk