ÜÇ NESİL HADİS İCÂZETİ TOPLAYAN BİR ULEMÂ ÂİLESİ: REİSÜLKÜTTAP MUSTAFA EFENDİ, ŞEYHÜLİSLAM ÂŞİR EFENDİ, KAZASKER HAFÎD EFENDİ

Authors : Mustafa Celil Altuntaş

Pages : 329-357

Doi:10.33415/daad.629167

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti’nde ilk müstakil kütüphanenin kurucuları olan Köprülü ailesin-in hem kıymetli nüshaların İstanbul’a taşınması konusundaki öncülükleri hem de farklı bölgelerdeki âlimleri İstanbul’a davet etmeleri sayesinde İstanbul’da ilmî anlamda yeni bir dönemin başladığını söylemek mümkündür. Bu başlangıç, hadis ilmi açısından önemli gelişmeleri beraberinde getirmiş, icâzet geleneğinin ve kıymetli nüshaların İstanbul’a taşınmasını sağlamıştır. XVIII. yüzyılda bür-okraside etkin görev alan Reisülküttap Mustafa Efendi de ilmî kişiliğinin verdiği sâikle olsa gerek, Arap coğrafyasındaki âlimlerle irtibat kurarak ailesinin hadis icâzeti toplama konusundaki ilgisinin ilk kurucusu olmuş, bu ilmî faaliyet XVIII. yüzyıl boyunca ilmiyede önemli makamlara gelmiş aile fertleri tarafından de-vam ettirilmiştir. Bu makalede XVIII. yüzyılda yaşayan Hicâz, Şam ve Mısır âlim-lerinden icâzet alan Reisülküttap Mustafa Efendi’nin ve ailesinin farklı kütüphane koleksiyonlarında yer alan icâzetleri çerçevesinde İstanbul’a taşınan hadis icâzetleri tetkik edilecek, bu icâzetlerin Diyâr-ı Rûm’da hadis ilmine hangi bağlamda etki ettiğine dair bazı gözlemler paylaşılacaktır.
Keywords : Hadis, İcâzet, Sebet, Kütüphane, Osmanlı Âlimleri