REYLE TEFSİRİ YASAKLAYAN RİVAYET BAĞLAMINDA REY-TEFSİR İLİŞKİSİ

Authors : Enes Büyük

Pages : 643-671

Doi:10.33415/daad.568532

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research

Abstract :Başta tefsir literatürü olmak üzere çeşitli kaynaklarda Kur’an’ın reyle tefsir edilmesinin yasaklandığı bir rivayete yer verilir. "Kim kendi reyiyle Kur’an’ı tefsir ederse ateşteki yerine hazırlansın!” anlamındaki bu rivayet Hz. Peygamber’e dayandırılır. Rivayette ne kastedildiğine dair erken dönemlerden itibaren farklı görüş ve yaklaşımların sergilendiği görülür. Yaklaşımların biri, rivayetin geçerliliğini reddeder. Bir diğeri rivayette tefsirin sadece seleften gelen haberlerle yapılması gerektiğini varsayar. Bunlara karşı hâkim yaklaşım ise rivayette, sadece özel bir tefsir çeşidinin yasaklandığı, ancak geçerli şartlara dayalı yapılan tefsirlerin caiz olduğu yönündedir. Onlara göre bu rivayette daha ziyade gerekli delillere ve ilimlere dayanmadan kişinin salt kendi aklına ya da mezhebinin fasit kabullerine dayanarak tefsir yapması yasaklanmıştır. Her üç yaklaşım da çeşitli rivayetlere, âyetlere ve akla dayalı deliller ileri sürer. Biz bu makalede özel olarak üçüncü yaklaşımı benimseyenlerin mezkûr rivayeti nasıl açıkladıklarını, bu süreçte hangi delillere dayandıklarını, diğerlerinin delillerini nasıl değerlendirdiklerini araştıracağız. Buna ilaveten onların yaklaşımlarının içerdiği bazı sorunlara dikkat çekip bunları değerlendireceğiz.
Keywords : Tefsir, Kur’an, Re’yle Tefsir, Hz. Peygamber, Rivayet