Rüya Kültürü ve Hadisçi Karizması

Authors : Nevzat Tarti

Pages : 9-40

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2006-04-01

Article Type : Research

Abstract :Ricâl kitaplarında Hadis ilmini doğrudan ilgilendiren bilgiler yanında, Hadis-çiler hakkındaki rüya anlatımları kayda değer bir yer tutmaktadır. Bu rüyalarda kalıplaşmış bir yapı ve tekrar eden bir ifade benzerliği dikkat çekmektedir. Bir rüya kimi zaman farklı birkaç kişi tarafından görülmüş gibi ya da aynı rüya farklı kişiler hakkında görülmüş gibi anlatılmaktadır. Rüyalar genellikle meçhul kişilerden aktarılmaktadır. Bu tür sorunlara rağmen, rüyaları eserlerine alan yazarlar anlatılanların doğruluğuna inanmakta, kendilerinden sonra gelenler için gerçek bir bilgi olarak sunmaktadırlar. Bütün toplumlarda olduğu gibi rüyalar etrafında oluşan kültürel ve sembolik anlam alanı sayesinde, Hadisçiler hakkında görüldüğü söylenen rüyalar, tanrının hatta ölülerin gönderdiği bir mesaj olarak algılanmıştır. Hadisçiler hakkındaki rüyalar ikinci ve üçüncü asırda yoğunlaşmakta, hadisçilerle diğer ulemâ grupları arasındaki rekabeti yansıtmaktadır. Bu rüyalar, hadisle meşgul olanla-rı bağışlanan, çeşitli cennet nimetlerine ve yüksek makamlara kavuşan, ödüllendirilmiş ve üstün insanlar olarak sunarken, bidatçıları da kötülemektedir. Rüyalar, ilgili kişilerin rivayetteki güvenilirliği veya güvenilmezliğini etkileyecek şekilde verilmektedir. Bu tür anlatımlar, sanki yaşayan hadisçileri teşvik, hadise ilgi duymayanları da uyarma niyetindedir.
Keywords : rüya, hadisçi, bağışlanma, bilgi, rekabet, gerçeklik (sıhhat), cerh-ta‘dîl, teşvik, uyarı