Varoluşcu Felsefelerdeki Bazı Özellikler

Authors : Hakan Gündoğdu

Pages : 95-132

View : 20 | Download : 6

Publication Date : 2007-08-01

Article Type : Research

Abstract :Varolusçuluk, insan özgürlügü, ölüm ve kaygı gibi modern varolusçu felsefelerde yer alan bazı iyi bilinen ortak temaları vurgulayan bir felsefe olarak genis anlamda anlasılırsa eger, bu, Sokrates’den Kant’a kadar birçok filozofun varolusçu oldugu örüsü için güçlü bir haklı çıkarım olacaktır. Fakat, ‘varolusçu’ terimi, yalnızca bazı ortak temalara isaret etmez. Varolusçuluk, aynı zamanda bu temaların bazı ortak varolusçu ilkeler açısından islenmesini de gerektirir. Bu yüzden, bu makalede, öncelikle, Kierkegaard, Jaspers, Marcel, Merlau Ponty, Sartre, Heidegger gibi modern varolusçu filozoflarca paylasılan bu ortak ilke ya da özellikler tespit edilmeye çalısılmakta ve herhangi bir felsefenin varolusçu olarak kabul edilip edilemeyecegine karar vermek için kullanılabilecek en az bes özellik oldugu ileri sürülmektedir: (1) insanın merkeziligi, (2) insanın tikel, somut bir varlık, bir birey olarak alınması; (3) varolusun öze Önceligi; (4)hakikatın öznelligi; ve (5) felsefenin aktörün bakıs açısından yapılması. Ancak tüm bu ilkelerin sözkonusu her filozof için ‘esit ölçüde’ geçerli oldugu düsünülmemelidir. Bu genel çerçeveye ek olarak, makalede, ayrıca, hem varolusçuluktaki öznelligin keyfilik anlamındaki bir öznelcilikle özdes olmadıgına hem de Sartre’ın ‘varolus özden önce gelir’ iddiasının tüm varolusçular için aynı anlama gelmedigine dikkat çekilmektedir.
Keywords : varolusçuluk, öznellik, birey, varolusun önceligi, aktörün bakıs açısından felsefe yapmak