YENİLMESİ MÜBAH GÖRÜLEN 
HAYVANLAR İLE İLGİLİ HADİS 
RİVÂYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Nejla Hacioğlu

Pages : 191-219

View : 18 | Download : 6

Publication Date : 2019-03-29

Article Type : Research

Abstract :Helal ve haramların tespitinde Kur’ân ve sünnet/hadisin ilk müracaat kaynakları olduğu bilinmektedir. İslam alimleri, helalliğin belirlenmesinde, her şeyin aslen helal ve mübah olduğu ilkesini esas almışlar, bizzat Allah tarafından bildirilenler ve hakkında açık bir nas bulunanlar dışında hiçbir haram bulunmadığını Kur’ân âyetlerinden delillendirerek ortaya koymuşlardır. Buna göre Kur’ân’da yasaklığı bildirilen, leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesilmiş hayvan dışındakiler helal kılınmıştır. Bu ilke esas olmakla birlikte, âyetlerde Hz. Peygamber’in tayyibât ı helal habâis i haram kılacağının belirtilmesi, hayvan etlerinin helal ve haramlığının belirlenmesinde Hz. Peygamber’in yetki sahibi olduğunu ifade ettiği gibi, Kur’ân’da helal-haramlığı belirtilmemiş olan şeylerin; güzel, hoş ve temiz olanlarının helal, pis, çirkin ve zararlı olanlarının haram kabul edilmesine imkan tanımaktadır. Yenilmesi mübah görülen azımsanmayacak sayıda hayvan, hadis rivâyetlerine konu olmuştur. Etlerinin yenilmesine cevaz verilen hayvanların tespiti bize bir liste sunmaktan öte, helalliğin kriterlerini tespit imkanı sağlayacaktır. Bu rivâyetlerin bir araya getirilerek bir bütünlük içerisinde değerlendirilmesi, Hz. Peygamber’in hayvan etlerinin helalliği konusundaki yaklaşımlarını kavrama imkanı sağlayacak ve bu konuda hangi kriterleri esas aldığını tespitte yardımcı olacaktır.   Ayrıca rivâyetlerde yenilmesi mübah görülen hayvanlarla ilgili mezheplerin mübah-mekruh-haram çizgisinde vermiş oldukları farklı hükümler, bu sebeple ortaya çıkan ihtilaflar ve bu ihtilaflarda hadis rivâyetlerinin rolü, değerlendirilmesi gereken hususlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Keywords : Hadis, Hz. Peygamber, Mübah, Hayvan Etleri, Hadis Rivâyetleri