LİSANSÜSTÜ TEZLERİN YÖNTEM BÖLÜMLERİNDE TUTARLILIK İLİŞKİLERİ
Authors : Sibel Çapan Tekin, Kamil Işeri
Pages : 26-48
Doi:10.33690/dilder.942555
View : 19 | Download : 9
Publication Date : 2022-01-28
Article Type : Research
Abstract :Bilimsel metinlerin yöntem bölümleri, yazarın iletişimsel amaçları doğrultusunda çalışmanın aşamalarına ilişkin ayrıntılı açıklamaları içermesi ve bulguların geçerliliği konusunda okuyucuyu ikna etmesi açısından önem taşımaktadır. Yöntem bölümlerinde iletişimsel amaçların açık bir biçimde kodlanması, yazarın iletişimsel işlevi ve metinsel düzenleme arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması akademik söylemin anlaşılması konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Metinsel düzenleme ilişkilerinin sağlanmasında önermeler arası ilişkilerinin dilsel görünümlerinin çözümlenmesinin bilimsel metin üretim sürecine katkı sağladığı görülmektedir. Çalışmanın amacı Türkçe eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin yöntem bölümlerinin tutarlılık ilişkilerini incelemektir. Bu doğrultuda metin türüne özgü özellikleri açısından sözbilimsel yapısı incelenmiş 32 doktora, 119 yüksek lisans tezi Kehler (2002) tarafından oluşturulmuş tutarlılık ölçütlerinden neden-etki bileşeni çerçevesinde değerlendirilmiştir. Lisansüstü tezlerin yöntem bölümlerinin bilimsel metin türüne uygunluğu sözbilimsel hareket ve adımlar (Swales, 1990) açısından incelenmiş; en az ve en çok gerçekleşen hareket ve adımlar arasındaki tutarlılık ilişkileri saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmada örneklemde yer alan tezlerin yöntem bölümlerinin tutarlılık ilişkilerinden neden-etki bileşeni açısından nasıl bir görünüm sunduğu; yüksek lisans ve doktora programları arasında tutarlılık açısından farkın olup olmadığı varsa ne tür bir farklılık olduğu; sözbilimsel hareket ve adımların tutarlılık ilişkileri açısından nasıl bir görünüm sunduğu sorularına yanıt aranmıştır. Bilimsel metin türüne özgü olarak sözbilimsel hareket ve adımların tutarlılık ilişkilerinden neden-etki tutarlılığıyla doğrudan ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : Tutarlılık, Neden-Etki, Bilimsel Metin, Sözbilimsel Hareket