TATAR VE BAŞKURT MASALLARINDA BAŞLAYIŞ FORMELLERİNİN SÖZ DİZİMİ

Authors : Fatma Ertürk, Erkan Karagöz

Pages : 380-407

Doi:10.32321/cutad.826604

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research

Abstract :Türk topluluklarının kültürel envanteri içerisinde masalların başlayış formelleri bir anlatı birimi olarak yer almaktadır. Türkiye’de formel teriminin yanında kalıp ifade, kalıp söz terimleri de kullanılır. Tatar ve Başkurt Türkçesinde ekiyet sözcüğü, Türkçedeki masal terimini karşılamaktadır. Sözlü kültürün taşıyıcısı olan masalların icrasında formeller önemli yer tutar, bu durum dil bilimi çalışmaları için de geçerlidir. Bu çalışmada, Tatar ve Başkurt masallarının başlayış formelleri söz dizimi açısından değerlendirilmiştir. Çalışma için önce Tatar Halık Ekiyetleri: Tılsımlı Ekiyetler adlı kitaptaki altmış masal ve Başkurt Halık İcadı, Ekiyetter adlı eserlerdeki altmış bir masal bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Çalışmamızın malzemesi Kiril harfli olduğu için harfler, transkripsiyon işaretlerine dönüştürülmüş ve sonra cümleler Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Çalışmada, masalların söz dizimsel özellikleri gözden geçirilirken Türkiye’deki söz dizimi tasnifleri esas alınmıştır.
Keywords : Masal başlayış formelleri, Söz Dizimi, Cümle, Tatar Türkçesi, Başkurt Türkçesi