MUVAZAALI BOŞANMANIN HÜKMÜ

Authors : Bedri Aslan

Pages : 80-92

Doi:10.30627/cuilah.548899

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2019-06-26

Article Type : Research

Abstract :İslam dini aile müessesesini meydana getiren evlilik sözleşmesine çok önem vermiştir. Bazı sözleşmelerde şart koşulmayan icap, kabul sîgaları ve şahitler gibi birçok unsurun bu sözleşmede şart koşulmuş olması, evlilik sözleşmesi yapılmadan nişanlanmayı meşru kılması ve birçok ayet-hadis ile evliliğin teşvik edilmesi bunun açık göstergesidir. Evlenme sözleşmesinin sona ermesi manasına gelen boşama da nikâh akdi gibi diğer muamelelere göre farklılık arz etmektedir. Örneğin niyet unsuru, akit ve ibadetlerin sonucuna etki etmektedir. Ancak boşamada niyet sınırlı bir etkiye sahiptir. Yine birçok akit iki tarafın iradesiyle meydana gelirken boşama ise ortak iradeyle meydana gelebileceği gibi tek taraflı iradeyle de gerçekleşebilir. Ayrıca boşamada tedrici bir yol takip edilmesinin teşvik edilmesi de onu diğer akitlerden ayıran bir diğer önemli özelliktir. Eşlerin birlikte yaşama imkânının kalmadığı; eşler arası sıkıntıyı ortadan kaldırabilecek çarelerin tükendiği bir aşamada boşamaya başvurulabilir. Fakat bununla birlikte boşama şâri‘in sevmediği bir husustur. Bütün bunlara rağmen boşama birlikte yaşama imkânın kalmadığı zamanda bir çare olarak kendisine başvurulan meşru bir yöntemdir. Son dönemde kimi eşler, bazı kazanımlar elde etmek amacıyla anlaşmalı olarak mahkemeye başvurup boşanma davası açmaktadırlar. Bunların niyeti, boşama olmayıp arzuladıkları bazı kazanımlarına engel olan resmi nikâhı mahkeme vasıtasıyla ortadan kaldırmaktır. Nitekim anlaşmalı olarak boşanan kimi kocaların amacı ise Avrupa ülkelerine gidip orada başka bir kadınla evlenerek ikamet alabilmektir. Aynı şekilde bazı kadınlar da boşamayla ölen babasının maaşından istifade etmeyi amaçlamaktadır. Bununla birlikte resmi boşanmayla sonuçlanan davalardan sonra eşler hiç bir şey olmamış gibi birlikteliklerine devam etmektedirler. Bu çalışmada, İslam hukukuna göre mahkemenin verdiği boşanma kararının geçerli olup olmadığı üzerinde durulmuştur. Ayrıca anlaşmalı olarak mahkemeye başvuran eşlerin boşamalarıyla ilgili niyet ile amaçlarının boşamaya etki edip etmediğini ve birlikte aynı evde yaşamalarının caiz olup olmadığı İslam hukuku açısından değerlendirilmiştir. Eşlerin mahkemeye dava açmaları boşama yetkilerini mahkemeye devrettikleri anlamına geldiği için onların niyetleri boşanmanın sonucuna etki etmediği gibi mahkemenin verdiği karar da geçerli olup boşama bir bâin (yeni bir nikâh yapılmadan erkeğin evlilik hayatına geri dönüşüne imkân vermeyen boşama şekli) talakla gerçekleşmektedir. Öte yandan bunların iddet süresi geçtikten sonra yeni bir evlilik sözleşmesi yapmadan birlikte yaşamaları uygun değildir. Ayrıca mahkeme tarafından boşanan kadınların ölen akrabalarının maaşını almaları da caiz olmadığı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Boşama, Niyet, Hukuk, Mahkeme.
Keywords : Boşama, Niyet, Hukuk