Tevekkülün Psikolojik Yansımaları

Authors : Kasım Karataş, Mustafa Baloğlu

Pages : 110-118

Doi:10.30627/cuilah.545806

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2019-06-26

Article Type : Review

Abstract :Tevekkül, kişinin kendi etki dairesinde, iradesi ile gösterebileceği tüm çabayı sarf ettikten sonra, olacakları Yaratıcının irade ve takdirine teslim ederek, O’ndan gelene tam bir kabulleniş göstermesidir. İnsanın yapısında zamana, olaylara ve eşyaya hükmetmek arzu ve isteği bulunmakla birlikte, bu arzu ve istekleriyle ters orantılı olarak, doğası son derece zayıf ve kırılgandır. Bu gerçekle yüzleşmek, sebebi belirsiz korkular ve korku-ümit dengesinde bozulmalar gibi, insanın birçok psikolojik olumsuzluklar yaşamasına neden olamaktadır. Yaşadığı gerilim ve iç çelişkilerinden sıyrılarak ruhsal denge sağlamak isteyen insan, destek arayışı içerisinde olacaktır. Bu noktada kendine yeter durumda olamama ve kaygının oluşturduğu stresle başa çıkmada, önemli bir manevi destek sistemi olarak tevekkül karşımıza çıkmaktadır. Tevekkül, yani her iş ve oluşta Allah’ı vekil kılma, Allah’a imanın pozitif kazanımlarından biri olarak, önemli psikolojik bir gereksinimdir. Bu araştırmada insanın tevekküle olan ihtiyacı, tevekkülün altında yatan hikmetler ve bireysel düzlemde tevekkül mekanizmasının insan psikolojisine yansımalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, alanyazına dayalı bir derleme olarak tasarlanmış ve alanyazında yapılan çalışmalardan yola çıkılarak tevekkül kavramı ve tevekkülün insan psikolojisine doğurguları incelenmiştir. Özellikle Al-i İmran suresinin 173. ayeti olan ve  "Âyet-i Hasbiye” olarak bilinen  " حَسْبُنَا اللهُ وَنِعْمَ الْوَكِيل ” (Allah bize yeter, o ne güzel vekildir.) ayeti ışığında tevekkülün önemi ve yansımaları ele alınmıştır. Sonuç olarak, tevekkül, kaygı ve endişe ile negatif ilişkili, insanın aczini sonsuz kuvvete sunduğu, fakirliğini nihayetsiz zenginliğe dayadığı, gelecek belirsizliğini kristal netliğe dönüştüren, en genel anlamda, insan ruh dünyasına sükûnet veren bir yapıdır. Tevekkül; kâinatta var olan her şeyin sahibi, meydana getiricisi ve yaratıcısının Allah olduğu inancı temelinde gelişen manevi bir duygu durumudur. Allah’a güven duygusuyla insanı zirveye çıkaran tevekkül, psikolojik sağlamlığın dayanağı, korku, endişe ve belirsizlik gibi olumsuz duyguların hafifletip, başedilebilir sınırlara indirgeyen olumlu bir başaçıkma yöntemidir. Başta insanı sonsuz olarak yok olma duygusundan uzaklaştırarak, sonsuz varkalma arzusunu sonlu bir dünyada tatmin etmede, güç yetiremeyeceği durum ve olaylara karşı dayanak noktası olmada, başa çıkma becerileri geliştirmede, sonu gelmeyen ihtiyaçlarını karşılamada bir dayanak noktası oluşturmada, yalnızlık duygularından uzaklaşmaya yardım ve hayatının anlamını bulmada bir mihenk olarak tevekkül, psikolojik rahatlama ve sağlamlığa önemli bir etkendir. Bu anlamda tevekkül, insanın acziyetinde ve güçsüzlüğünde kudreti, fakirliğine ve ihtiyaçlarının giderilmesi noktasında zenginliği barındıran sağlam bir rota olarak değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Tevekkül, acz (âcizlik), fakr (fakirlik), din psikolojisi
Keywords : Tevekkül, acz, fakr