Hatîb el-Bağdâdî’nin el-Fasl li’l-Vasli’l-Müdrec fi’n-Nakl’i Bağlamında Müdrec Hadisler ve Değeri

Authors : Mustafa Aydin

Pages : 479-511

Doi:10.30627/cuilah.440720

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research

Abstract :İslam’ın ikinci kaynağı Sünnet’in yazılı vesikaları olan hadislerin sıhhatinin tesbiti son derece önemlidir. Hadis Usûlü alimleri sıhhat açısından hadisleri Sahih, Hasen ve Zayıf diye kategorilere ayırmışlardır. Bir hadisin isnadına, metnine ya da hem isnad   hem de metnine râvisî tarafından yapılan ilaveye idrâc ve bu şekilde rivayet edilen hadislere de müdrec hadis   adı verilmektedir. Âlimler tarafından zayıf hadisler içerisinde ele alınan müdrec hadisin bilinmesi, nerede ve nasıl bir idrâcın olduğunun tespit edilmesi, hadis ilmi açısından oldukça önemlidir. Çünkü râvilerin sözüyle Hz. Peygamber'in sözünün birbirinden ayırt edilmesi gerekmektedir. Nitekim bazen hadiste geçen râvîye ait bir söz, Hz. Peygamber’e ait zannedilmiş ve buna göre farkında olunmadan hadisten, râvînin sözüyle hüküm çıkarılmıştır. Bunun sonucunda da bazı müdrec hadisler, fıkhî ve itikâdî konularda önemli problemlere yol açmıştır. Dikkat edilmesi gereken nokta da detaylı bir araştırma yapmadan bir hadiste idrâcın meydana gelip gelmediğini anlayabilmenin oldukça güç olduğudur. Bu açıdan müdrec konusu, isnâd ve metin tenkidi ile yakından ilgilidir. Bu çalışmamızda müdrec hadis hususunda karşımıza çıkan ilk müstakil eser olan Hatîb el- Bağdâdî’nin, "el-Faslu li’l- Vasli’l- Müdrec fi’n-Nakl” isimli eseri bağlamında konuyu incelemeye çalıştık. Çalışmamızda idrâc ve müdrec hadisin tanımı, idrâcın sebepleri, çeşitleri, tesbit yöntemi, hükmü ve değeri hakkında bilgiler verilip, örnekler sunulmuştur.
Keywords : Hadis, Sünnet, idrâc, müdrec hadis, râvî, rivâyet, isnad ve metin