Nitelikli Mısır Popülasyonlarında Önemli Tane Kalite Özellikleri İçin Gen Etkisi, Heterosis ve Korelasyon Analizleri

Authors : Halil Uysal, Fatih Kahriman

Pages : 119-129

Doi:10.33202/comuagri.870961

View : 27 | Download : 15

Publication Date : 2021-06-28

Article Type : Research

Abstract :Bu araştırma nitelikli mısır popülasyonlarında verim ve bazı tane kalite özellikleri (yağ oranı, protein oranı, lisin içeriği, triptofan içeriği, oleik asit içeriği, karotenoid içeriği) kalıtımının incelenmesi ıslah programlarına uygun kaynak materyallerin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada 4 nitelikli ebeveyn ile oluşturulan 6 farklı popülasyon materyal olarak kullanılmıştır. Bu ebeveynler kullanılarak 2015 ve 2016 yıllarında Nesil Ortalama Analizine (NAO) uygun bir tohumluk setinde yer alan 6 nesil (P1, P2, F1, F2, GM1 ve GM2) tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak tarla denemesine alınmıştır. Çalışmada tek bitki verimi, yağ oranı, protein oranı, lisin içeriği, triptofan içeriği, oleik asit içeriği, karotenoid içeriği hakıında ölçümler yapılmıştır. Toplanan veriler Nesil Ortalama Analizine (NOA) uygun istatistik model kullanılak analiz edilmiştir. Bu analizler ile incelenen özelliklerin değişiminde rol oynayan gen etkilerinin yanı sıra ıslah çalışmaları için kaynak materyal olarak kullanılabilecek popülasyonlar belirlenmiştir. Ayrıca incelenen özellikler için heterosis ve hetebeltiosis değerleri hesaplanmıştır. Özellikler arası korelasyonlar tüm veriler üzerinden ve popülasyon düzeyinde hesaplanarak popülasyon düzeyindeki değişimler irdelenmiştir. İncelenen özelliklerin büyük kısmının eklemeli genlerin kontrolünde olduğu gözlenmiştir. Kullanılan popülasyonlar içerisinde IHO×PR ve IHP×PR popülasyonları incelenen özellikler bakımından ümitvar bulunmuştur. Ortalama heterosis ve heterobeltiosis değerleri, incelenen özelliklerden tek bitki verimi ve karotenoid içeriği için pozitif yönde, diğer özelliklerin ise negatif yönde bulunmuştur. Bazı ailelerde verim ile birlikte tane kalite özelliklerinin geliştirilebileceği anlaşılmıştır.
Keywords : Tane Kalitesi, Biyokimyasal Kompozisyon, Zea mays