Hz. Muhammed'in İstihbârâtî Faaliyetleri Üzerine Bir İnceleme

Authors : Bürhan Mustafa Büyükarslan

Pages : 95-118

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research

Abstract :İngilizce ve Fransızca’da "intelligence” sözcüğü ile ifade edilen; manası "akıl” ve "zekâ” olan istihbarat sözcüğünün günümüz Türkçesi’nde sözlük manası "haber almak”dır. İstihbarat; iç ve dış tehditlere karşı askeri, iktisadi ve politik sahaya dair bütün malumatların toplanmasına vesile olan ve düşmanın bütün istihbarat faaliyetlerini tesirsiz hale getiren kuruluşlar, kullanılan malzemeler ve metotlar manasına gelmektedir. Ayrıca istihbarat, devletlerin her sahada hareket politikalarını belirlemelerinde baş aktör olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Hz. Muhammed’in (s.a.a.v) istihbarat oluşumunu ve faaliyetlerini nasıl gerçekleştirdiği, gerçekleştirilen istihbarat oluşumunun ve faaliyetlerinin muhtevası ve İslam’a yönelik tehditlerin önlenmesinde istihbarat faaliyetlerinin nasıl bir rol oynadığını ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme şeklinde yapılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında İslam Tarihi kaynaklarında Hz. Muhammed ’in (s.a.a.v) istihbarat oluşumunun ve faaliyetlerinin yer aldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Hz. Muhammed (s.a.a.v) nübüvvetin ilk yıllarında Erkam b. Ebi’l-Erkam’ın evini istihbarat ve hareket üssü olarak kullanmış, Müşriklerin Daru’n-Nedve’de aldıkları gizli kararlara ulaşabilmek için istihbarat ajanlarını görevlendirmiş, Hicret esnasında da bu istihbarattan faydalanmıştır. Medine’de ise İslam Devletini kurar kurmaz istihbarata gereken önemi vermiş, civarındaki yollara ve bölgelere istihbarat toplaması için seriyyeler göndermiştir. Gönderdiği bu seriyyelerin gizliliği için develerin boyunlarına takılan zilleri dahi söktürmüştür. Bedir Savaşı’na giderken Kureyş’in iki adamını yakalamış, sorgulamış ve onlara her gün kaç deve kestiklerini sorarak ordunun sayısını tahmin etmeye çalışmıştır. Medine Kuşatması’nda ise ajanını kullanmış, kendisi hakkında istediği gibi konuşabilmesine müsaade etmiş, ittifak yapan Yahudileri ve Mekkeli müşrikleri birbirine düşürmüş, ittifakı bozdurmuş ve düşmanın çekilmesini sağlamıştır. Sonuç olarak Hz. Muhammed yaşadığı dönemin siyasal, sosyal, toplumsal olaylarını ve insânî algılarını değerlendirerek bunlardan istihbarat raporları elde ettiği ve bu raporlara göre hareket ettiği sonucuna ulaşılabilir. Bundan dolayı Hz. Muhammed’in istihbarat oluşumu ve faaliyetleri yadsınamayacak kadar önemlidir.
Keywords : İstihbarat, Hz.Muhammed, Casus