Çankırılı Mecbûr Efendinin Pendiyyesi

Authors : Ibrahim Akyol

Pages : 239-252

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-10-26

Article Type : Research

Abstract :Pend/nasihat tarih boyunca Türk-İslam kültüründe önemli bir yere sahiptir. Öğüt veren şiirlere pendiyye, bunların araya toplandığı eserlere pendnâme veya nasihatnâme denir. Bunlar genelde ahlâkî, öğüt verici eserlerdir. Nasihatler toplumun düzenli bir şekilde devam etmesi için önemli bir duruma gelmiştir. Pend-nâme / pendiyyeler dinî, ahlâkî ve didaktik eserler olup İslam dininin yasakladığı şeylerden kaçınmamızı, yapmamızı istediği şeyleri ise yapmamızı öğütler. Bu pendiyyeler genellikle divanların içinde yer alır.  19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başlarında Çankırı’da yaşamış, alîm ve mutasavvıf bir şahsiyet olan Ahmet Mecbur Efendi de böyle bir pendiyye yazmıştır.  Mecbûr Efendi 1852’de Çankırı’da doğmuş, tahsilini çeşitli medreselerde tamamladıktan sonra Çerkeşli Mehmet Hilmî Efendi’den tasavvuf dersleri almıştır. Aynı zamanda mesnevihandır. Çok yönlü bir kişiliği olan Ahmet Mecbur Efendi, kendisi hayatta iken üç oğlunu kaybetmiş, bunların arkasından mersiyeler yazmıştır. Bunlardan birisi de 18 yaşında iken vefat eden Hazım’dır. Hazım 17 yaşında 1326/1910 senesinde Ankara İdadisine okumaya gittiği zaman babası ona nasihatlarını içeren bir pendiyye yazmıştır. Bu pendiyyede oğlunun önce itikadını düzeltmesini, sonra faydalı ilimler öğrenmesini, nefsine uymamasını, vaktini değerlendirmesini … istemekte, bu tarz üzere nasihat etmektedir.
Keywords : Pend, pendiyye, Hazım, Ahmet Mecbur Efendi, Çankırı