TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİ AÇISINDAN BAŞBAKAN İSMET PAŞA’NIN ATİNA ZİYARETİ (3-6 EKİM 1931)

Authors : Aydın Özgören

Pages : 313-362

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-10-25

Article Type : Research

Abstract :1923 yılında imzalanan Lozan Barış Anlaşmasıyla Türkiye ile Yunanistan sınırı çizilmesine rağmen anlaşmanın uygulanma safhasında birçok mesele ortaya çıkmıştır. İki ülkede yaşanan iç ve dış sorunlardan dolayı uzun yıllar Türk-Yunan ilişkileri sağlam bir zemine oturtulamamıştır. 1923 yılında Lozan’da iki ülke temsilcisi arasında başlayan yakın temas ile yeniden başlayan ilişkiler 1928 yılına kadar dalgalı bir seyir izlemiştir. 1928 yılında emperyalist mücadeleden büyük dersler çıkaran Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venizelos’un iktidara gelmesinden sonra iki ülke arasındaki ilişkiler yeni bir yola girmiştir. Venizelos ile İsmet Paşa arasında yaşanan mektup diplomasisi sonucunda iki ülke arasında mevcut sorunların kesin çözümüne yönelik görüşmeler yoğunlaştırılmıştır. İki ülke arasındaki yakınlaşmanın en somut adımı Başbakan İsmet Paşa’nın Türkiye’ye daveti üzerine Yunanistan Başbakanı Venizelos’un 27-31 Ekim 1930’da Türkiye’yi ziyaret etmesi olmuştur. Bu ziyaretin sonucunda Ankara’da bir Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Hakemlik Anlaşması imzalanmıştır. Böylece Türk-Yunan ilişkilerinde sorun oluşturan meseleler kâğıt üzerinde bir çözüme kavuşturulmuştur. İsmet Paşa’nın bir yıl sonra 3-6 Ekim 1931 tarihinde Atina’ya yapmış olduğu ziyaret ise bölgedeki barış ve istikrar için bir umut ışığı olmuştur. Bu ziyaretlerde her iki tarafın verdiği mesajın ana fikri geçmişin kötü hatıralarını bir kenara bırakıp ortak çıkar temeli üzerinde barışı inşa etmek olmuştur. Makalede İsmet Paşa’nın Atina ziyaretlerinin detaylarına yer verilmiş ve her iki ülkenin devlet adamlarının yaşanan yakınlaşmadan beklentilerinin ne olduğu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Makalede ayrıca İsmet Paşa’nın ve Türk heyetinin Atina ziyaretinin her iki ülkenin kamuoyunda oluşturduğu beklenti ve siyasilerin söylemleri ele alınmıştır. Bu kapsamda hem Türk hem de Yunan basını incelenmiş ve konuya yeni bir bakış açısı getirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : İsmet Paşa, Venizelos, Tevfik Rüştü, Atina Ziyareti, Türk-Yunan İlişkileri