OSMANLI DÖNEMİNDE ANTALYA’DA KIZ ÇOCUKLARININ EĞİTİMİ: ANTALYA İNÂS (KIZ) İBTİDÂÎSİ (İLKOKULU) / RÜŞTİYESİ (ORTAOKULU)

Authors : Ahmet Kisa

Pages : 5-38

View : 9 | Download : 4

Publication Date : 2022-10-25

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada Osmanlı modern eğitim anlayışının Antalya’da kız çocuklarının eğitimine olan etkisi Antalya İnâs (Kız) İbtidâîsi (İlkokulu) ile İnâs Rüştiye (Ortaokulu) Mektebi özelinde ele alındı. Söz konusu okulların Osmanlı modern eğitim tarihi açısından sahip olduğu önemi ortaya koyabilmek, eğitimde başlayan modernleşme sürecinin tarihsel geçmişini anlamakla doğrudan ilgilidir. Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyıl ortalarına kadar eğitim işleri doğrudan merkezi hükümet tarafından değil, merkezi hükümetin denetiminde vakıflar gibi sivil toplum kuruluşları tarafından yürütüldü. II. Mahmut Dönemiyle başlayan her alanda merkezileşme, ardından Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesi eğitimin devlet tarafından halka götürülmesi noktasında önemli adımların atılmasıyla neticelenen bir süreci başlattı. Bu dönemde teşkilatlanma noktasında 1845’te Meclis-i Maarif-i Muvakkat ile başlatılan çalışmalar, 1857’de Maarif Nezareti’nin açılmasıyla tamamlandı. Ardından 1869’da Maarif-i Umumiye Nizamnamesi hazırlanarak eğitimde işleyişin nasıl olacağı detaylı bir şekilde tanzim edildi. Yapılan düzenlemeler çerçevesinde usul-i cedîde (yeni usul) tarzında eğitim veren okulların sayısı her yerde arttırılmaya çalışıldı. Bu okullar Osmanlı Devleti’nde en çok II. Abdülhamit Dönemi’nde yaygınlaştı. Antalya’da kız çocuklarının eğitimiyle ilgili modern anlamda eğitim veren okullarda bu dönemde açıldı. Dolayısıyla bu çalışmada Antalya İnâs İbtidâîsi ve Rüştiye mekteplerinin nasıl açıldığı, mekteplerde okutulan dersler ve öğrenim gören öğrenciler, eğitim-öğretimde karşılaşılan güçlükler, okulların kaç yıl faaliyette bulunduğu kapsamlı şekilde ele alındı. Kız çocukların eğitimi konusunda hayal edilen bir ilerleme olarak başlatılan çabaların istenilen düzeyde bir başarı getirmediği, bununla birlikte bir başlangıç oluşturması açısından önemli olduğu sonucuna ulaşıldı.
Keywords : Antalya, Eğitim, İnâs İbtidâî Mektebi, İnâs Rüştiye Mektebi