ONDÖRTLERİN TASFİYESİNDE CEMAL MADANOĞLU’NUN ROLÜ

Authors : Merve Durmuş, Cevdet Kirpik

Pages : 361-396

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2021-07-07

Article Type : Research

Abstract :27 Mayıs 1960 askeri darbesinden sonra ülke 38 subaydan oluşan ve adına Milli Birlik Komitesi (MBK) denen bir grup darbeci subay tarafından yönetilmekteydi. Kısa süre içerisinde subaylar arasında düşünce farklılıkları ve gruplaşmalar meydana geldi. "Ilımlılar” veya "Demokratlar” ve "Radikaller” olarak adlandırılan iki grup öne çıktı. Demokrat grubun önde gelen ismi Cemal Madanoğlu, yönetimin hızla sivillere devredilmesi taraftarıydı. Liderliğini Alparslan Türkeş’in yaptığı Radikaller ise Komite’de sayısal çoğunluğa sahiplerdi ve askeri yönetimin uzun süre devam etmesini istiyorlardı. Her grubun kendine göre haklı gerekçeleri vardı. Fikri çatışma nedeniyle Komite, çalışamaz hale geldi. Madanoğlu, Devlet Başkanı Cemal Gürsel ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin desteğini alarak karşıt grubu tasfiye etti. Ondörtler olarak da anılan Türkeş grubu, 13 Kasım 1960’ta emekliye sevk edilip yurt dışına geçici diplomatik görevle gönderildiler. Bu şekilde Madanoğlu, Türkiye’de siyasal sistemin yeniden şekillenmesine önemli bir etki yaptı ve güçlü bir konuma geldi. Ancak bir süre sonra ordunun içerisinde ortaya çıkan illegal grubun (Silahlı Kuvvetler Birliği) hedefi haline geldi ve hem Komite’den hem de ordudan ayrılmak zorunda kaldı.
Keywords : Cemal Madanoğlu, Alparslan Türkeş, Ondörtler, Darbe, Milli Birlik Komitesi, Gruplaşma, Tasfiye