MAHMUT CELÂL (BAYAR) BEY’İN "GALİP HOCA" KİMLİĞİYLE MİLLİ MÜCADELEDEKİ FAALİYETLERİ

Authors : Gültekin Kâmil Birlik

Pages : 157-185

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-21

Article Type : Research

Abstract :Mahmut Celâl Bey, Yunanistan’ın İzmir’i işgaline karşı koymak amacıyla, İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyetinin kurulmasında önemli bir görev üstlendi. Ancak hem Cemiyetin işgale karşı mücadele edemeyeceğini anlamasının, hem de tutuklanacağını haber almasının etkisiyle, İzmir’den ayrıldı. İttihat ve Terakki Fırkasının eski İzmir Katib-i Mesulü olan Mahmut Celâl Bey, İttihatçılığa karşı gelişen düşmanlıktan etkilenmeden mücadelesini sürdürebilmek için, "Galip Hoca” adıyla Milli Mücadele içinde yer aldı. İlk olarak, Gökçen Efe ile birlikte, Yunanistan’ın işgaline karşı silahlı mücadeleye başladı. Daha sonra Demirci Mehmet Efe’nin güvenini sağlayarak onun müşaviri oldu. Hoca kimliğiyle bölgeyi dolaşarak Milli Mücadeleye halkın desteğini sağlamaya çalıştı, efeler arasındaki anlaşmazlıkların giderilmesinde önemli bir rol oynadı. Bu şekilde Aydın yöresinde Milli Mücadelenin güçlenmesine katkı sağladı. Jandarma Umum (Genel) Komutanı Ali Kemal Paşa’nın bölgeye yaptığı ziyaretin etkisiyle, Demirci Mehmet Efe İstanbul Hükümetine bağlanırken, Aydın Kuvayı Milliyesi de etkinliğini büyük ölçüde kaybetti. Pek çok İttihatçı tutuklanırken, gerçek kimliği anlaşılan Galip Hoca’nın Demirci Mehmet Efe ile ilişkisi bozuldu. Artık birlikte çalışma imkânının kalmadığını değerlendiren Galip Hoca, kendisine teklif edilen Akhisar Milli Alay Komutanlığı görevini kabul ederek, Aydın’dan ayrıldı. Yeni göreviyle birlikte, Galip Hoca adını almayı gerekli kılan koşullar ortadan kalktığı için, Mahmut Celâl Bey, gerçek kimliğiyle Milli Mücadeleye devam etti. 
Keywords : Galip Hoca, Mahmut Celâl Bayar, Milli Mücadele, Kuvayı Milliye, Hacim Muhittin (Çarıklı) Bey