İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE İSTİKRAZ POLİTİKASI ÜZERİNE BİR BASIN TARTIŞMASI: "LONDRA İSTEMEZ BERLİN YAPAMAZ"

Authors : Irmak Karabulut, Bayram Bayrakdar

Pages : 39-84

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2018-03-30

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti 1910 yılına gelinceye kadar pek çok defa gelir-gideri dengelemek gibi amaçlarla yabancı devletlerden borç alma yoluna gitmiştir. Aslına bakıldığında 1910 Mayıs ayında başlayan girişim bunlardan yalnız biridir. Diğer istikraz girişimlerinden farkı ise, Osmanlı’nın borçlanma konusundaki en sıkı müttefiki Fransa’nın, Türkiye’nin Üçlü İttifaka yaklaşacağı endişesiyle ve Osmanlı’nın Fransa’dan başka bir yerden istikraz yapamayacağı düşüncesiyle Osmanlı’ya mali şartların ötesinde siyasi şartlar koşması ve sürecin çıkmaza girmesidir. Bunun üzerine henüz Osmanlı mali yaşamında yeni bir aktör olan İngiliz menşeli Türkiye Milli Bankası istikraza girmek üzere sahneye çıkmıştır. İngiliz bankasının sürece müdahalesinin İngiltere’nin müttefiki Fransa tarafından olumsuz karşılanması üzerine İngiltere Hükûmetinin de bankayı desteklemediği hatta bankanın Fransa Hükûmeti ile arabuluculuk yapmaya giriştiği görülecektir. Bunun sonucunda İtilaf Devletlerince desteklenmeyen Osmanlı Devleti Alman bankalar grubu ile borçlanmayı gerçekleştirecektir. Tüm bu sürecin ilgili devletlerin basınında ayrıntıları ile işlendiği ve çeşitli tartışmalara konu olduğu görülmektedir.
Keywords : Türkiye Milli Bankası, Osmanlı Bankası, Ernest Cassel, Cavid Bey, İstikraz