DEVELOPMENT OF BEET SUGAR INDUSTRIES IN THE WORLD AND THE EXAMPLE OF ALPULLU SUGAR FACTORY

Authors : Fatih Damlibağ

Pages : 133-157

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2017-09-08

Article Type : Research

Abstract :Tarihsel olarak önemli olan kamış yerine, Andraeas Sigismond Marggraf pancardan şekeri keşfetti. Ticari potansiyeline rağmen Napolyon Savaşlarına kadar, pancar şekeri elli yıl boyunca girişimcilerin dikkatini çekmedi. Fakat sonrasında savaş ve ticaret zorlukları sebebiyle, pancar şekeri üretimi Kıta Avrupa’sında hızla yayıldı. Fransa, Almanya ve Avusturya’dan sonra, pancar şekeri Atlantik’i aşıp ABD’ye ulaştı. 19. Yüzyıldan 1930’lara kadar, pancar ve kamış şekeri arasındaki rekabet sürekli devam etti. Bu şiddetli rekabette bazen pancar ve bazen ise kamış başarılı oldu. Türkiye’ye gelince iklimsel ve coğrafi şartlar dolayısıyla, yeni kurulan şeker sanayisi şeker pancarı üzerine inşa edildi. Türk hükümeti yeni girişimcileri şeker sanayisine çekmek için, destekleyici kanunları yürürlüğe soktu. Hükümetin cesaretlendirici bu tavrı sonrası, Mehmet Şakir Kesebir ve arkadaşları Alpullu Şeker Fabrikasını inşa etmek ve işletmek için 1925’te bir şirket kurdular. Fabrika Alman teknolojisiyle inşa edildi. Trakyalı çiftçiler hammadde ihtiyacını sağlamak için, şeker pancarı yetiştirilmesi için eğitildiler. Bu yeni fakat kârlı olan ziraat tipi, Trakya köylüleri arasında hızlıca popüler oldu. Diğer yandan fabrika yönetimi yerel pazarda güçlü bir yer edinmeye çalıştı. On yıllık işletme sonrası, Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’nin kuruluşuyla fabrika devletleştirildi.
Keywords : Andraeas Sigismond Marggraf, Pancar Şekeri, Alpullu Şeker Fabrikası, Mehmet Şakir Kesebir, Şeker Sanayi, Yeni Ziraat Tipi