Problem ve Tartışmalarıyla Gazali ve İbn Rüşd'e Göre imkan Meselesi

Authors : Ömer Bozkurt

Pages : 139-179

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2009-06-15

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmamızın temel amacı, varlığın imkanı konusunu İbn Rüşd ve Gazali'ye göre ortaya koymaktır. İslam filozoflarında imkan, alemin ezelilik ve hudGsunu belirlemede. önemli bir yere sahiptir. Bu doğrul- . tuda imkanın yanı sıra imkansızlık ve zorunluluk da önemlidir. Ancak çalışmamız büyük oranda imkan üzerinde odaklanacaktır. Çünkü zorunlu varlığın yaratılması söz konusu olamaz. imkansızın ise varlığından söz edilemez. Geriye mümkün varlık kalmaktadır. Bu noktada tartışmalar imkan konusunda yoğunlaşır. imkan, mümkün varlığın· temel niteliğini ifa.de eder. İmkanla ilgili tartışmalar genel olarak iki başlık altında toplanabilir. Birincisi: imkanın belirlenmesinde ve netleştirilmesinde Gazali ve İbn Rüşd'ün ölçütleri nelerdir? İmkanı belirleyen unsur akla uygunluk mudur yoksa Allah'ın kudret, ilim ve iradesi midir? İkincisi: imkanın dış dünyada varlıksal bir boyutu var mıdır? Bu soru da iki temel tartışma etrafında yoğunlaşmaktadır. imkan bir dayanağı gerektirir mi? imkan gibi tümel kavramların dış dünyada bir karşılığı var mıdır? Çalışmamızda bu yönleriyle İbn Rüşd ve Gazali'nin imkan anlayışlarını inceleyeceğiz. 
Keywords : mkan, İmka"nsizlık (İmtina), Kuvve-Fiil, Heyula, ' Tümeller, Gazali, İbn Rüşd