Mehmed Âkif Ersoy’un Balkan Harbi Zamanında Yaptığı Vaazlarda Kullandiği Hadislerle İlgili Bir Değerlendirme

Authors : Mustafa Karabacak

Pages : 111-135

Doi:10.18505/cuifd.254672

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2014-12-15

Article Type : Research

Abstract :Mehmet Âkif Ersoy, Osmanlı Devleti’nin sonu ile Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında yaşamış münevver bir İslam şâiridir. Onun Balkan Harbi ve Milli Mücadele yıllarında verdiği vaazlarda âyet ve hadisleri kullanarak toplumun bilinçlenmesine ve sorunların çözümüne katkıda bulunmaya çalıştığı bilinmektedir. Yaptığı vaazlar, Eşref Edip tarafından kaleme alınmış- tır. Onun yayınlanmış dokuz sohbet ve vaazı vardır. Balkan Savaşı sırasında Beyazıd, Fatih ve Süleymaniye camilerinde yaptığı vaazlar Sırât-ı Müstakîm dergisinde neşredilmiştir. Vaazlarında toplam 12 hadis tespit ettik. Bunları konuları itibariyle gruplandırdık ve başlık oluşturduk. Hadisleri onun görüşlerini esas alarak açıkladık ve hadis kritiği açısından inceledik. Şüphesiz vaazların yapıldığı zamanlar, toplumda duygusal aklın ön plana çıktığı süreçlerdir. Aynı zamanda bu vaazların irticâli/kendiliğinden konuşmalar olduğunu da unutmamak gerekir. O, vaazlarında hadislerin bazen arapça metninin tamamını, bazen bir kısmını, bazen de sadece hadisin tercümesini vererek kullanmış- tır. Âyet ve hadisleri kullanmadaki mahareti onun bu konulardaki engin bilgisine işaret etmektedir. Onun mevzû haberler konusunda tepkisi bilinmekle birlikte; bazen hadislerin sıhhatini araştırmadan kullandığı da muhakkaktır. Bunları da konularına göre gruplandırarak şu başlıklar altında inceledik. Kavmiyetçilik yerine İslam kardeşliği, Aklı kullanmak, Çalışmak, Güzel Ahlaklı olmak ve Hz. Ömer’in fazileti.
Keywords : Mehmed Âkif, Ersoy, Balkan, vaaz, hadis