AHD-İ ŞEHRİYÂRÎ’DEN DEVR-İ HAMİD-İ SÂNÎ’YE VALİLİĞE GİDEN YOLDA BİR II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ MEMURUNUN SERENCAMI

Authors : Ismet Saribal

Pages : 175-212

Doi:10.31679/adamakademi.454527

View : 41 | Download : 21

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research

Abstract :Mehmed Nâzım Paşa, II. Abdülhamid dönemi valilerindendi. Ünlü şair Nazım Hikmet’in büyükbabası olan Paşa, mevleviyete gönül vermiş mutasavvıf bir şair ve nâsirdi. Paşa, memuriyetinin ilk yıllarında Ziya Paşa ve Namık Kemal gibi Genç Osmanlıların önemli isimleriyle yakın ilişki içerisindeydi. Kariyerinin ilk yıllarındaki başarısını da bu yakınlığa borçluydu. Lakin ilerleyen yıllarda Genç Osmanlıların devlet yönetimindeki etkileri azaldı. Tecrübesine ve yaşına rağmen taşrada mektupçuluk vazifesinden öteye gidemeyen Mehmed Nâzım Paşa, bürokraside iyi bir makam elde etmenin Sultan II. Abdülhamid’in güvenini kazanmaktan geçtiğinin farkına vardı. Paşa, Sultan’ın güvenini oldukça farklı bir şekilde kazanmayı başardı. Kaleminin gücüne müracaat etti. İlk önce Sultan’a övgülerle dolu "Ahd-i Şehriyârî” adlı eserini kaleme aldı. Bu eseri Sultan tarafından takdir edildi, Paşa vilayet mektupçuluğu yaptığı Halep’ten İstanbul’a gelerek Umum Muhacirîn Komisyonu Mektupçusu oldu. Kısa bir süre sonra Muhacirîn Komisyonu lağvedildi. Paşa, işsiz kalacağını anlayınca hemen "Devr-i Hamid-i Sânî” adlı eserini yazmaya başladı. Kitabından Sultan’ın haberdar olmasını sağladı. Eserini tamamlayamadı ama ilk önce mutasarrıflığa daha sonra da valiliğe tayin edildi. Bu çalışmada; Mehmed Nâzım Paşa’nın kalemiye memurluğundan valiliğe atanma süreci değerlendirilecektir.
Keywords : Mehmed Nâzım Paşa, Taşra Yönetimi, II. Abdülhamid’in Valileri