HERBERT SPENCER'S EVOLUTIONARY THEORY OF JUDICIAL AND EXECUTIVE SYSTEMS

Authors : Ayşe Yaşar Ümütlü

Pages : 237-254

View : 40 | Download : 20

Publication Date : 2020-12-14

Article Type : Research

Abstract :Özet: Herbert Spencer, bir filozof, sosyolog, biyolog, antropolog ve Viktorya döneminin klasik liberal anlayışını temsil eden bir siyaset teorisyenidir. Ayrıca hukuk disiplini açısından doğal haklar kuramcısı olarak kabul edilir. "Sentetik felsefe” isimli geniş çaplı eserlerinde, tüm sosyal kurumların tarihsel aşamalarına dikkat çeker ve temel kurumlardan biri olarak yargı ve infaz sistemlerinin evrimsel olarak ilerlemesine de odaklanır. Bilindiği gibi, yüzyılımızın hukuk tartışmaları arasında cezalandırıcı hukuk sistemlerinin ya da onarıcı hukuk sistemlerinin adaleti sağlayıp sağlamadığı yer almaktadır. Bu bağlamda Spencer’ın fikirleri ve modern yasalara katkıları önemlidir. Çünkü Yargı Sistemlerinin 'sosyal evriminin sonunda' Spencer’ın beklediği, aşırı kurallar ve cezalar değildir. Ona göre hukuk istikrar gerektirir. Bu anlamda endüstriyel toplumların barışçıl ve gelişmiş toplumlar olduğunu düşünür. Toplumlar sanayileşme ile istikrarlı bir duruma kavuştuğunda, gönüllü işbirliği, sözleşmelerin yerine getirilmesi ve insan haklarında eşitlik hali sağlanır. Bireysel çıkarlar konusunda ortak akıl gelişerek, hukukun ana kaynağı haline gelir. Nitekim genel refahı destekleyen modern yasa, toplumsal evrim sürecinde birbirini takip eden aşamalardan geçmiştir. Nihayetinde medeniyet sürecinde yasama gücü insanlık için bir tür yol göstericilik haline gelmiştir. Bu makale, yargı ve infaz sistemlerinin evrimi üzerine yoğunlaşmakta ve insanlık, cezalandırıcı hukuk sistemlerini tekrar kabul ederse, bu durum yargı ve infaz sistemlerinin gerilemesi olarak okunabilir mi sorgulamaktadır.
Keywords : Hukuk Felsefesi, Hukuk Sosyolojisi, Sosyal Evrim, Kanunlar, Yargı ve İnfaz Sistemleri