KADIN (NİSA) HAPİSHANELERİ BAĞLAMINDA "YILDIRIM BÖLGE KADINLAR KOĞUŞU" VE "BURASI CEZAEVİ" ANI/ROMANLARINDA "KADIN GARDİYANLAR*"

Authors : Canan Olpak Koç

Pages : 607-628

View : 38 | Download : 32

Publication Date : 2020-07-16

Article Type : Research

Abstract :Batılılaşma süreci Osmanlı Devleti’nde birçok alanda değişikliği beraber getirmiştir. Bunlardan biri de hapishanelerin ıslahıdır. Hapishanelerin sistemde yerini bulmasıyla birlikte hapishane çalışanları konusu gündeme gelir. Özellikle kadın hapishanelerinin kurulmasıyla kadın gardiyanlar ortaya çıkar. Ancak kadın gardiyanların iş ortamında gözlenmesine dair çok fazla belgeye ulaşılamaz. Bu nedenle edebi metinler en azından yazıldığı dönemi aydınlatmak bakımından kıymetlidir. Kadın yazarlar arasında cezaevinde yatmış olanların sayısı erkek yazarlara göre hem sayı hem de cezaevinde kalınan infaz süresi bakımından daha azdır. Buna rağmen yıllarını cezaevinde geçiren kadın yazarlar da vardır. Bunlardan biri Sevgi Soysal diğeri Emine Şenlikoğlu Özkan'dır. Her iki yazar da yazdıkları anı-romanla dönem cezaevi koşullarından bahseder. Soysal ve Şenlikoğlu, anlattıklarıyla cezaevi çalışanları -özellikle kadın gardiyanlar- hakkındaki izlenimlerini mahkûmiyet döneminde edinmişlerdir. Bu sebeple, çalışanlar, iki yazarın romanında merkezi bir rol üstlenmiştir. 1971 yılını anlatan Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu ile 1985-1987 yıllarını anlatan Burası Cezaevi anı-romanları, kadın gardiyanları ve mahkûmların onlara bakışını gösterir. Biz bu çalışmamızda romanlarda ele alınan kadın gardiyanların mahkûmla ilişkilerinde ortaya koydukları tavrı incelerken hapishane hayatının onların karakterine yansıyan sosyo-psikolojik analizini de ortaya koymaya çalışacağız.
Keywords : Kadın Hapishaneleri, Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu, Burası Cezaevi, anı-roman, kadın gardiyanlar