Bazı Tarihi Yerleşimlere Ait Çevresel Faktörlerin CBS Destekli Analizi; Kilikya Bölgesi Örneği

Authors : Ilker Kaya, Ayşegül Demir Yetiş

Pages : 1337-1350

Doi:10.17798/bitlisfen.642410

View : 29 | Download : 10

Publication Date : 2020-09-26

Article Type : Research

Abstract :Alanya ile İskenderun Körfezi arasında kalan bölge eski çağlardaki ismiyle Kilikya bölgesi olarak bilinmektedir. Kilikya bölgesi coğrafi ve jeolojik yapılarından dolayı limonlu çayı sınır kabul edilerek Dağlık Kilikya ve Ovalık Kilikya olarak ikiye ayrılmaktadır. Eski çağlarda Kilikya bölgesinde çok sayıda şehir oluşturulduğu bilinmektedir. Bu çalışmada bu yerleşimlerden bazı örnekler incelenip Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yardımıyla bölgeye ait yükselti, bakı, eğim, sıcaklık, yağış, toprak türleri, kayaç yapısı, su kaynakları, karayolları gibi çevresel faktörler kullanılarak haritalar üretilmiştir. Ayrıca Kilikya bölgesi için dikkate alınan bu çevresel faktörlerin tarihi yerleşimler kurulurken yer seçimine etkisi incelenerek analizleri yapılmıştır. Yapılan analizlere göre, çoğunlukla güney ve güneydoğu yönleri bakı yönü olarak seçilmiştir. Yükseklik bakımından yerleşim yeri olarak daha çok düz alanlar tercih edilmişken, eğimin %10’dan fazla olduğu kesimler ise yerleşim yeri olarak tercih edilmemiştir. Tüm yerleşimler verimli topraklar üzerine kurulmuştur. Su kaynakları açısından daha çok büyük akarsulara yakın yerler ve deniz seviyesine yakın sahiller yerleşim seçiminde tercih sebebi olmuştur. Çalışma taşınmaz kültür varlıklarımızın en önemli figürlerinden olan bu tarihi yerleşimlerin sonraki nesillere korunarak aktarılabilmesi ve henüz keşfedilmemiş yerleşimlerin tespiti aşamasında özellikle CBS’nden faydalanılması adına büyük önem arzetmektedir.
Keywords : Kilikya, Tarihi yerleşimler, Çevresel Faktörler, CBS