KİMLİK, KÜLTÜR ETKİLEŞİMİNDE TASARIM

Authors : Asuman Aypek Arslan

Pages : 80-89

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 9999-12-31

Article Type : Research

Abstract :Kişisel ve aynı zamanda toplumsal ortak bir yaratım olan tasarım aracılığıyla geçmişimize ve günümüze yapılan ve bize sıradan gelen göndermeler, kültürel kodlarımız olup yaşamımızı ve kimliğimizi biçimlendirmektedir. Kimlik, bireylerin gerek kültürel gerekse yaşadıkları çevrelerdeki sosyal konum ve statülerinin karşılığı olan çok boyutlu, inanç, tutum, değer yargıları gibi yaşam biçimini sembolize eden bir kapsamın alt başlığıdır. Kültür ve kimlik kavramları hızla değişen dünyamızda ve birbirimize daha çok benzediğimiz bu küresel çağda, yerel olarak önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Toplumsal ortak belleği ve kültürel kodları yansıtan tasarımlar aynı zamanda hem yerel hem de evrensel özellikler gösterebilmektedir. Özellikle toplumsal bellekteki konuları yansıtan bir çalışmanın dünyanın başka bir ucunda yaşanmış toplumsal ortak bellek konularıyla örtüşebileceği görülmektedir. Kişisel kimlikler tasarım yoluyla ulusal ve evrensel kimliklere dönüşebilmektedir. Bireysel kimlik kavramı toplumsal kimlik kavramının özünü teşkil etmekte ve böylelikle toplumun sosyal ve kültürel değerlerinden oluşmaktadır. Toplum kimliğini somutlaştıran göstergelerin başında kültürel bir kurum olarak sanatı gösterebiliriz. Sanatçılar, tasarımcılar toplumun çağdaş kültürünü yansıtarak kültürün kimliğinin temsilinde yer alırlar. Tüm bu süreçleri görselleştiren tasarım da politika, sosyo-ekonomik ve din gibi kültürel kimliği etkileyen diğer faktörler ile bütünleşirler. Sanatçılar, tasarımcılar çağdaş kültürel kavramlarla bütünleşerek o değerleri betimlerler. Kültür genel olarak görünen ve görünmeyen olmak üzere iki unsurdan oluşmaktadır. Görünen katman insan düşüncesi ve emeğiyle oluşturulan şeyleri ifade etmektedir. Dil, sanat, tasarım, teknoloji gibi unsurlar görünen kültür katmanının içinde yer almaktadır. Bu katman, kültür hakkında ilk fark ettiğimiz ve algıladığımız şeylerin bütünü olarak da tanımlanabilir. Görülmeyen/manevi kültür ise toplumsal değerler, inançlar, normlar ve gelenekler gibi daha soyut ve zihinsel unsurları kapsar. Kültürü bu bağlamda açıklayan yaklaşımlara göre kültür, görünen/maddi ve görünmeyen/manevi unsurlarının karşılıklı etkileşiminden oluşmaktadır. Kültürün görünen unsurları, kültürün görünmeyen unsurlarından yansımalar ve izler taşır. Tasarımcı ise hem bireysel hem de sosyal kimlik ve kültürü ile maddi ve manevi olanı yansıtan kişidir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışmada doküman incelemesiyle toplanan veriler, içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmanın sonunda; kültürün kimliklerin temel belirleyicisi olduğu her dönemde tasarımların şekillenmesine yön verdiği tespit edilmiştir. ve bu etkileşiminde tasarım olgusunun nasıl şekillendiği incelenmiştir.
Keywords : Kimlik, kültür, tasarım.